Buitenruimte

Beleidsverantwoording per activiteit

Wat gaan we daarvoor doen en wat gaat het kosten in 2020?

Inrichting en onderhoud buitenruimte

Civieltechnische kunstwerken
De gemeente beheert, onderhoudt en vervangt civieltechnische constructies zoals kades, bruggen, viaducten en tunnels. Dat geldt ook voor installaties zoals o.a. beweegbare bruggen, tunnel technische installaties, en fonteinen.

MJPK
De gemeente voert het Meerjarenprogramma Kunstwerken 3 (RIS297826) uit, met daarin de Vervangingsagenda 2018-2040 en het Uitvoeringsprogramma 2018-2021. We grijpen vervanging en renovatie van objecten aan die het einde van hun levensduur hebben bereikt om de stad nog aantrekkelijker te maken.

Bruggen en tunnels
De vervanging van de Willemsparkbrug in combinatie voor de vervanging van de rails (IntHR) van tramlijn 1 is in 2020 begonnen en loopt voorspoedig. Daarnaast is gestart met de voorbereiding voor de renovatie van de Hubertustunnel en de vervanging van de bruggen over de Elandstraat en de Anna Paulownastraat gecombineerd met de ontkluizing van het Piet Heinplein. Er is begonnen met voorbereiding van de vervanging van de Hemsterhuisbrug, de Binckhorstbrug en brug 105 over de Benoordenhoutseweg.

Utrechtsebaan
Aan de hand van onderzoeken en inspecties is in 2020 de renovatiescope voor de Utrechtsebaan in beeld gebracht. Naast de renovatie van de constructie gaat het om de afwatering, verkeersmanagementsystemen, geleiderail, verlichting, bebording en asfalt. Ook worden maatregelen genomen om de verkeersveiligheid te verbeteren. De uitvoering is gepland in 2021.

Kades
De gemeente heeft in 2020 800 meter aan kadevervangingen uitgevoerd in het kader van het meerjarenprogramma Kunstwerken (MJPK3). We hebben de kades langs de Hooigracht en de Suezkade vervangen. Ook is de kadevervanging langs de Valkenboskade en de Kleine Veenkade/Van Boecopkade volledig afgerond. Verder is gestart met de uitvoering van de kadevervangingen langs het Groenewegje en de Prinsessewal. Bij dit laatste project passen we een innovatieve vervangingsmethode toe voor het behoud van de bomen langs de kade.

Naast de uitvoering buiten zijn de voorbereidingen gestart voor de kadevervangingen langs een deel van de Lijnbaan, de Conradkade, Zwarteweg/Boomsluiterskade, de Houtzagerssingel en de Pletterijkade. Ook de vervanging van de kade langs de Noordwal is in voorbereiding. Deze voert de gemeente gecombineerd uit met de renovatie van de fundering van de monumentale Hemsterhuisbrug.  

Water
Met het actieprogramma Binnenwater (RIS297093) wil de gemeente het Haagse water promoten voor recreatief en commercieel gebruik en het watersysteem fysiek beter ontsluiten. In 2020 zijn de nautische voorzieningen voor de Schepencarrousel Calandkade gerealiseerd. Ecologisch houden we aandacht voor het water. Dit doen we door het aanplanten van drijfbladvegetatie, actieve kroosbestrijding en het verbeteren van natuurvriendelijke oevers.

Planmatig wegonderhoud
In het Meerjarenprogramma Wegonderhoud 2014-2018 (RIS265100) staan de doelen en prioriteiten voor het planmatig wegonderhoud. Den Haag werkt aan een opvolger voor dit programma, het meerjarenprogramma Wegonderhoud 2021 – 2025. Dit wordt begin 2021 aan de gemeenteraad wordt gepresenteerd.
Het uitgangspunt van wegbeheer is dat de wegen veilig, toegankelijk en comfortabel zijn. Dit vindt zoveel mogelijk tegelijk plaats met rioolwerkzaamheden, herinrichtingen en werkzaamheden van anderen, zoals van HTM en Dunea uitgevoerd.

In 2020 zijn de volgende wegen aangepakt: de Grote Markt, de Zoetermeerse Rijweg, het tweede deel van de Erasmusweg, Hofzichtlaan, de Waalsdorperweg, de Javastraat, de Harderwijkstraat en de Lau Mazirellaan. Daarnaast is bij een aantal projecten aangesloten bij andere projecten en wordt werk-met-werk gecombineerd. Dit is gebeurd bij de Torenstraat, Zeestraat, Waalsdorperweg, diverse wijken in Morgenstond en de Willem de Zwijgerlaan.

In 2020 is € 14,0 mln. besteed aan planmatig wegonderhoud.

Openbare verlichting
Goed functionerende openbare verlichting is één van de belangrijkste voorwaarden voor het veiligheidsgevoel bij inwoners, de verkeersveiligheid en de leefbaarheid in de stad. Het invoeren van energiezuinige straatverlichting vindt plaats binnen de kaders uit de Visie op Licht (RIS298658). Hierin staan de doelen voor openbare verlichting en daarmee de bijdrage aan de veiligheid en leefbaarheid van de stad, het versterken van de beeldkwaliteit, het bijdragen aan duurzaamheid en het bijdragen aan goed beheer.

In 2020 zijn circa. 3.000 armaturen uitgerust met duurzame ledverlichting.  In totaal is nu circa. 23% van de openbare verlichting voorzien van energiezuinige ledverlichting. Er zijn dit jaar meer armaturen vervangen dan gemiddeld. Dit was mogelijk omdat er geen noodzakelijke onderhoudswerkzaamheden waren (bijvoorbeeld aan de ondergrondse infra). De vervangingen hebben onder andere plaatsgevonden in: Benoordenhout/Marlot, de Goeverrneurlaan e.o., diverse straten in Ypenburg/Centrum/Scheveningen, Laakhaven West en Oost, de Escamplaan en de Vogelwijk.

De gemeente heeft in 2020 in de stad masten en 20 kilometer aan kabels vervangen. Dit is o.a. gebeurd bij de Nieboerweg, De Werf-Fahrenheitstraat, Steenwijklaan, Rustenburg, Soestdijkseplein, Hofzichtlaan fase 3, Laakkwartier oost en west, Bezuidenhout fase 2b, Frankenslag en Hooigracht.

In 2020 is circa € 8,6 mln. besteed voor openbare verlichting.

Herinrichting Frederik Hendriklaan/Willem de Zwijgerlaan
De herinrichting van de Frederik Hendriklaan, Willem de Zwijgerlaan en de Aerts van der Goeslaan (RIS299112) inclusief de rioolvervanging is afgerond. In totaal is € 2,1 mln. geïnvesteerd. De herinrichting aan het noordelijk deel van de Frederik Hendriklaan (fase 2) is uitgesteld. Dit gebeurt na het opheffen van de tram in de Frederik Hendriklaan en het aanleggen van de tram in de Statenlaan. Dit vindt naar verwachting in 2023 plaats.

Stadsentree Koekamp en Overkluizing A12
In het kader van het vergroenen en verduurzamen van de Haagse buitenruimte richt de gemeente de Koekamp opnieuw in en wordt de overkluizing over de A12 verbreed. Vanwege een gerechtelijke procedure is de herinrichting van de Koekamp deels uitgevoerd. De afronding vindt plaats na een uitspraak van de bestuursrechter over de noodzakelijke houtkap. Rekening houdend met het broedseizoen vindt afronding van het project mogelijk pas eind 2021 plaats. In 2020 is € 0,1 mln. geïnvesteerd.

Haven Prinsessegracht (haventje Koekamp)
Bij de kruising Prinsessegracht-Bezuidenhoutseweg wil de gemeente een insteekhaven realiseren. De voorbereidingen en het voorontwerp hiervoor zijn vrijwel afgerond. In 2021 wordt het voorlopig ontwerp voorgelegd aan de gemeenteraad.

Opknapplannen Kraayenstein fase 2, Houtwijk, Nieuw-Waldeck en Mariahoeve
De openbare ruimte in de wijken Kraayenstein, Nieuw-Waldeck, Houtwijk en Mariahoeve kampt met een achterstand in het onderhoud. Fase 1 van de herinrichting Kraayenstein is in uitvoering. In 2020 is de gemeente gestart met de voorbereidingen van de wijken Kraayenstein fase 2, Nieuw-Waldeck, Houtwijk en Mariahoeve. Hiervoor is in 2020 een participatietraject doorlopen.

De Kern Bijzonder
De uitvoering van het project Plaats is gestart in 2020. Begin 2021 volgen de afrondende werkzaamheden aan het terrasgedeelte, waarmee het project is afgerond. De werkzaamheden aan het deelproject Kneuterdijk/ Lange Voorhout zijn nog niet gestart vanwege knelpunten bij de voorbereiding van de uitvoering.  In 2021 wordt opnieuw naar het voorontwerp gekeken.

Museumkwartier
Het ‘Plan van Aanpak Versterking Museumkwartier 2017-2020’ is in 2020 nagenoeg afgerond. Het laatste project, de aanlichting van de 3 monumentale panden in het Museumkwartier (Haags Historisch Museum, het Paleis op het Lange Voorhout (Escher) en Het Nationaal Theater) is vertraagd. Dit komt door de coronacrisis en door de complexiteit door de monumentale status van de panden. Dit wordt in 2021 uitgevoerd.

Pleinenaanpak
Voor de pleinenaanpak is in de 2e helft van 2020 structureel € 0,4 mln. beschikbaar gekomen. In 2020 lag het accent op quick wins op het Slachthuisplein, Delftselaan, Jan van Riebeekplein, Frederik Hendrikplein en Sweelinckplein. Er is € 0,1 mln. besteed in 2020. Daarnaast zijn er voorbereidingen gestart voor het Kaapseplein waarbij de eerste variantenstudies in december zijn besproken met bewoners en andere betrokkenen. Knelpunten met bestaande plantvakken zijn aangepakt. De verdere uitrol van de Pleinenaanpak (prioritering, volgorde van uitvoering en toekennen van budget) wordt in 2021 uitgewerkt.

Hobbemaplein
Voor het Hobbemaplein is een groot landmark (kunstwerk) voorbereid. In 2020 is bij de uitwerking gebleken dat het ontwerp fors duurder uitviel dan oorspronkelijk begroot. In overleg met de gemeenteraadscommissie is besloten het kunstwerk niet te realiseren en het budget te besteden aan een aantal verbeteringen in de openbare ruimte. De voorbereidingen hiervoor zijn gestart.

The Hague World Forum
In 2020 is fase 4A van de herinrichting van The Hague World Forum afgerond. Dit is de openbaar toegankelijk gestelde ruimte in de internationale zone van Den Haag. Fase 4B (RIS304789) is voorbereid en de uitvoering staat voor 2021 gepland. Het aanbestedingstraject is rond.

Westlandse Zoom  
De gemeente heeft afspraken gemaakt om de groenblauwe kwaliteit en infrastructuur in de openbare ruimte in de Westlandse Zoom te verbeteren. Dit is onderdeel van het convenant Westlandse Zoom over de woningbouwontwikkeling op de grens Westland–Den Haag. In 2020 is een fiets- en voetgangersbrug aangelegd over de Wennetjessloot. Zo wordt Villapark Uithofslaan beter verbonden met Poeldijk.

Morgenstond Midden
De herstructurering van Morgenstond Midden is in een afrondende fase. De woningbouw is klaar. In 2020 is de herinrichting van de Hoogeveenlaan uitgevoerd. De verwachting is dat het project in 2021 afgerond wordt.

Kijkduin Bad
De voorbereidingen voor de realisatie van de EeF (Entree en fietsenstalling) zijn tijdelijk ‘on hold’ gezet, omdat de benodigde vergunningen nog niet bruikbaar waren en er geen overeenstemming was over de benodigde grond (RIS306162).

Straatreiniging
Den Haag zet verschillen manieren in om de stad schoon te houden.Het uitvoeringsplan Een schone stad 2015-2020 (RIS287720) vormde hiervoor de basis. Straten zijn geveegd, afvalbakken zijn geleegd, onkruid is verwijderd en illegaal gedumpt vuil is opgehaald. Op het strand en in het water is speciaal materiaal ingezet, zoals de beachcleaners. Bewoners, ondernemers en bezoekers zijn geïnformeerd over de juiste wijze om hun afval aan te bieden en zijn ook gewezen op de consequenties wanneer zij dit niet doen. Met de meerjarige publiekscampagne ‘Schoon, doen we toch gewoon?’ brengt de gemeente verschillende items onder de aandacht om bewustwording te vergroten. Een voorbeeld is een video van de serie Afvalaanpakkers. Ook hebben we opruimdagen georganiseerd en zijn er tientallen participatie- en educatieactiviteiten verdeeld over de stad gehouden. Tot slot is gehandhaafd; er zijn waarschuwingen gegeven, controles uitgevoerd, boetes opgelegd en er is bestuursdwang toegepast.

Het actieplan Schone Stoep (RIS305593) is aan de gemeenteraad gepresenteerd. Op basis hiervan zijn zes interventies opgestart om te onderzoeken welke elementen daaruit effectief zijn voor het bestrijden van bijplaatsingen. Zo communiceert de gemeente nu in verschillende talen en is er een vaste grofvuil ophaaldag. Met alle activiteiten voor een schone stad zoekt de gemeente samenwerking met bewoners, ondernemers en partners zoals bewonersorganisaties en woningcorporaties. Het gemiddeld rapportcijfer van een 8 voor de stad is ook in 2020 behouden.  Er is in 2020 € 30,1 mln. besteed aan straatreiniging.

Gladheidsbestrijding
In 2020 is 11 keer gestrooid. De strooiroutes omvatten 700 kilometer grote wegen, kruispunten, viaducten, bruggen en busroutes en 600 kilometer fietsroutes. Scholen en instellingen hebben aan het begin van de winter de gelegenheid gehad om eenmalig 100 kilo strooizout te bestellen waarmee zij hun gebouw toegankelijk kunnen houden. Bij diverse ophaalpunten zoals stadsboerderijen en afvalbrengstations konden bewoners en ondernemers kleine hoeveelheden zout ophalen voor hun eigen stoep. De kosten van gladheidbestrijding waren in 2020 circa € 1 mln. De manier waarop de gemeente de gladheid bestrijdt, ligt vast in het Beleid gladheidbestrijding (RIS285270).

Zeehavens
In het afgelopen jaar is de haven druk bezocht door zowel beroeps- als pleziervaart. Er is veel interactie geweest tussen de bedrijven rondom de haven en de schepen die voor langere tijd voor de kust voor anker lagen. Op het gebied van duurzaamheid maken de schepen steeds meer gebruik van walstroom. Ook is de verlichting op de havenhoofden vervangen door ledverlichting.

Samen met de Leergang techniek aan zee van het Maris college is op een innovatieve manier drijvend afval in de haven verzameld. In de proeftuin in de Noordzee worden nu drijvende zonnepanelen getest, het kweken en vangen van kreeften en het kweken van verschillende soorten zeewier. Vanuit de haven hebben onze nationale en toekomstige olympische zeilers veel getraind en werkte de gemeente aan een betere samenwerking met het watersportverbond.

De gemeente is in gesprek om vanuit Scheveningen de bouw en onderhoud van windturbines in zee te organiseren. In de haven is in 2020 veel overlast geweest, vooral door drukte en straatraces. Om de verkeersveiligheid te garanderen en overlast te voorkomen, heeft de gemeente zomer 2020 de lange kade in de eerste haven afgesloten.

Terrassen
In 2020 zijn de nieuwe beleidsregels voor terrassen ingegaan (RIS304798). Uit de stadsbrede enquêtes blijkt breed draagvlak voor dit beleid en de voorgestelde aanpassingen. De wijzigingen betreffen onder meer een verruiming van de mogelijkheden voor parkeerplaatsterrassen, het plaatsen van windschermen en versoepeling van de regels voor het plaatsen van een terras voor de eigen gevel. Door de coronacrisis is de implementatie van de nieuwe regels nog niet goed merkbaar. Dat komt omdat het college vanaf mei 2020 de regels voor terrassen op verzoek van ondernemers tijdelijk heeft versoepeld.

Openbare toiletten
In 2020 is er een openbaar toilet gerealiseerd in het Huijgenspark. Daarnaast is in de binnenstad en Scheveningen in kaart gebracht op welke plekken behoefte is aan openbare en toegankelijke toiletvoorzieningen (RIS298266). Daaruit kwamen de volgende plekken naar voren: in de binnenstad rond het Plein en de Grote Markt en in Scheveningen op de boulevard en aan het begin van het Zwarte Pad. Het blijkt lastig om in hoog stedelijk gebied ruimte te vinden voor een openbaar toilet. Het onderzoek naar een mogelijke locatie in het Zuiderpark wordt in 2021 afgerond.

De gemeente is lid geworden van Hoge Nood. De app HogeNood laat de openbare en opengestelde toiletten zien. Den Haag vraagt aan meer ondernemers en instellingen om zich op deze app aan te melden.

Openbaar groen en openluchtrecreatie

Straatbomen
In 2020 heeft Den Haag ruim 200 extra stadsbomen aangeplant in diverse vergroeningsprojecten: zoals het Mozartlaan (voormalig Wingsterrein), Tobias Asserlaan, Gele Lis, Brasserskade, Hengelolaan, Hofzichtlaan en Scheveningen Dorp. Ook de komende jaren is de ambitie om extra bomen aan te blijven planten.  

Reguliere vervangingsaanplant
Elk jaar vallen er tussen de 1.100 en 1.400 stadsbomen uit door ziekten, plagen, storm en ouderdom. Dit jaar ging het om circa 1.300 stuks. Ter vervanging zijn dit jaar circa 1.300 stadsbomen geplant.

Populierenvervanging
Het oplossen van het veiligheidsknelpunt bij populieren heeft veel inzet gekost. De uitgaven bedragen in 2020 circa 5,6 mln. De tweede tranche van het populierenvervangingsplan is goed op stoom. Er zijn  2.200 onveilige populieren gekapt en/of gekandelaberd. Er resteren nog circa. 50 populieren. Vanaf januari 2021 wordt vol ingezet op het herplanten van de populieren. Inmiddels zijn zo’n 750 plantgaten gereed.

Grote groengebieden
In 2020 is verder gewerkt aan het onderdeel van de visie van de Denktank Scheveningse Bosjes e.o voor de gebiedsignatuur voor het gebied waaronder de padenstructuur. Het beheerplan voor het bosonderhoud is gereed. De participatie is georganiseerd via hethaagsegroen.nl. Het bosonderhoud is deze winter in gang gezet.
Daarnaast is dit jaar gewerkt aan de actualisatie van de visie voor het Zuiderpark. Na het scannen van het bestaand beleid is via een breed (online)participatietraject wensen en projecten opgehaald. In 2021 worden de resultaten gebundeld, De Nota Zuiderpark wordt afgerond en aangeboden aan de raad/college.
In het Westduinpark zijn de recreatieve paden verbeterd. Ook zijn een aantal paden in zandpaden omgevormd om de beleving en toegankelijkheid van het natuurgebied voor iedereen te vergroten.

Nieuwe nota Stadsnatuur
In 2020 is de nota Stadsnatuur vastgesteld in de gemeenteraad (RIS305825). In deze nota wordt ingegaan op de ambities vanuit de Agenda Groen voor de stad. Het gaat om verbetering van biodiversiteit in de hele stad.

Ecologische aanpak
De ecologische verbindingszones zijn cruciaal voor het functioneren van onze stadsnatuur. Daarom lag in 2020 de focus op de ontwikkeling van 3 beheerplannen: Haagse Beekzone, Scheveningse zone en Houtzone (nog niet afgerond). Het gaat om concrete maatregelen, zoals het verbeteren van het beheer van natuurvriendelijke oevers en graslanden en voorstellen voor ecologische herinrichting.

 De gemeente heeft de volgende acties ondernomen ter verbetering van de stedelijke natuurkwaliteit:

• Op verschillende plekken zijn bloemenweides aangelegd.
• Op basis van het beheerplan voor natuurvriendelijke oevers is gestart met het uitkrabben/afplaggen van oeverzones.
• Verspreid door de stad zijn nieuwe fauna uittredeplaatsen aangelegd zodat vogels uit het water kunnen komen.
• Onderhoud van de ondergrondse faunapassages voor kleine (zoog)dieren.

Bovenstaande maatregelen hebben direct positieve invloed op onze stadsnatuur. In 2020 is hier in € 0,5 mln. aan besteed. In 2020 is gestart met de aanpak van de Aziatische Duizendknoop. Hiervoor is begonnen met het afgraven van een aantal locaties. Hier is € 0,2 mln. aan besteed.

Regionaal groen
December 2020 is de aanvraag voor de status van Nationaal Park Hollandse Duinen aangeboden aan de minister van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit. De aanvraag is verzorgd door Dunea, de provincie, Staatsbosbeheer en de gemeente Den Haag.

Landschapstafels
Verder zat de gemeente in 2020 zowel ambtelijk als bestuurlijk aan de landschapstafels Hof van Delfland en Duin, Horst en Weide

Resultaten van de landschapstafels:

• De Nieuwe Driemanspolder is medio 2020 geopend. In dit 325 hectare grote gebied kan bij extreme neerslag overtollig water worden geborgen vanuit de boezem van Rijnland. Tegelijkertijd is het een natuur- en recreatiegebied en direct toegankelijk vanuit Leidschenveen.
• In 2020 is een nieuwe kaart verschenen van het wandelnetwerk Duin, Horst en Weide.
• Het plan voor ecologische linten langs de twee Hollandse banen in Duin, Horst en Weide is klaar. Het gaat om smalle doorgaande structuren die bijvoorbeeld voor bijen en vlinders belangrijk zijn. Het Haagse deel van dit project langs de Trekvliet en Vliet was december 2020 klaar.
• De schakel in het ‘rondje Den Haag’ bij het Hubertusviaduct is in 2020 geopend. Het gaat om een fietspad dat de toegang naar Meijendel verbetert. Het plan voor de wandelpaden door de Ruijgenhoek en het fietspad bij het Zwarte Pad is in 2020 niet afgerond. Begin 2021 is er overleg met de belanghebbenden.
• Twee fietstunnels in Duin, Horst en Weide zijn van fraaie muurschilderingen voorzien.
• Van het project Groen/blauwe entree naar Nationaal Park Hollandse Duinen is de overkluizing over de A12 gereed, Insteekhaven nabij Herenbrug (haventje Koekamp) in schetsontwerp gereed en voor de nieuwe bebouwing en inrichting van het erf van Staatsbosbeheer is een tender uitgeschreven. De herinrichting is nog in afwachting van de te doorlopen gerechtelijke procedure.

Strandbeleid
In de nota ‘Het strand van iedereen’ (RIS291640) staat de visie voor het strand voor de jaren 2017-2022. De ambitie is het strand jaarrond aantrekkelijker te maken. In 2020 is het participatietraject voor het vervolg van de jaarrondontwikkeling gestart. Als gevolg van het coronavirus heeft dit in een andere vorm plaatsgevonden dan de geplande participatiebijeenkomst(en). De meningen van (direct-)belanghebbenden zijn onderzocht door middel van een digitaal onderzoek en diverse gesprekken met de (direct-) betrokken bewoners en ondernemers. In 2021 wordt een voorstel voor beperkte uitbreiding aan de gemeenteraad voorgelegd.

De pilot strandhuisjes is geëvalueerd. Hieruit is naar voren gekomen dat deze is geslaagd. Alle verwachtingen die bij het nemen van het besluit om de strandhuisjes onder voorwaarden toe te staan, zijn waargemaakt. Tegelijkertijd heeft het college geconstateerd dat er vanuit het belang van de natuurorganisaties weerstand is tegen de strandhuisjes en mede gezien de landelijke ontwikkelingen rond de kust (o.a. Kustpact) dat er op dit moment geen draagvlak is voor een verdere uitbreiding van het huidige aantal van veertig strandhuisjes.

De gemeente ontvangt jaarlijks huurinkomsten voor de verhuur van het strand aan de strandexploitanten.Voor een deel van 2020 is besloten om de huur kwijt te schelden in verband met de verplichte sluiting door corona. Deze maatregel maakt onderdeel uit van het sociaaleconomisch herstelplan voor Den Haag.  

Stadsboerderijen
De Haagse stadsboerderijen hebben zich ook in 2020 optimaal ingezet om te fungeren als ontmoetingsplekken voor Hagenaars van jong tot oud. De corona maatregelen zijn behoorlijk van invloed geweest op de bedrijfsvoering. Ondanks dat hebben de boerderijen toch een rol van betekenis gehad in de directe omgeving van Hagenaars

• Circa 160.000 bezoeken zijn ontvangen, dit is behoorlijk afwijkend t.o.v. met 2019 met 425.000 bezoekers, maar verklaarbaar vanwege de tijdelijke sluiting door de coronamaatregelen.
• De lessen aan schoolklassen zijn dit niet jaar gegeven.
• De vrijwilligers hebben zich voor 3.880 uur ingezet.
• Er waren meer dan 48 activiteiten over de thema’s voeding, afval, leefbaarheid, natuur en duurzaamheid.
• Er zijn in 2020 8.160 kilo’s vet en 7.095 kilo's apparaten ingeleverd.

Aan stadsboerderijen is in 2020 €1,9 mln. besteed.

Riool- en waterzuivering
De gemeente zorgt voor doelmatige inzameling en transport van afvalwater en hemelwater om de volksgezondheid en het milieu te beschermen en wateroverlast te voorkomen. Ook zorgt de gemeente voor grondwater. Dit is geregeld in het Gemeentelijk Rioleringsplan 2016-2020 (GRIP, RIS289287) dat in 2021 wordt opgevolgd door een nieuw, verbreed plan voor de periode 2021-2025 (RIS306620). Hierin zijn ook de uitkomsten van de klimaatstresstesten (denhaag.klimaatatlas.net) voor de thema’s wateroverlast (omgaan met hemelwater) en droogte verwerkt.

In 2020 heeft de gemeente 14 kilometer riolering vervangen. Het gaat om de riolen in Rustenburg Zuid, Frederik Hendriklaan, Belgisch Park fase 3, Haveltestraat e.o., Moerwijk Noord fase 3, Scheeperstraat e.o. en de Hoogeenveenlaan. Daarnaast lopen ook vervangingen door in 2021 en liften we mee in kader van Netwerk Randstadrail met de riolen in de Alexanderstraat, Jurriaan Kokstraat en rotonde Duinstraat.

In 2020 heeft de gemeente onderhoud, reiniging en inspecties uitgevoerd. Het gaat om zaken als het inspecteren en reinigen van de hoofdriolering en kolken, het vervangen van rioolhuisaansluitingen en drainage en het uitvoeren van rioolrenovaties, het plaatsen van pompen en installaties.
Daarnaast is er circa 8 hectare aan verhardingen afgekoppeld van het riool.
Als vervolg op de uitgevoerde klimaatstresstesten zijn enkele aangetroffen kwetsbaarheden nader onderzocht en worden plannen voorbereid om deze kwetsbaarheden te verminderen.

Toezicht en handhaving buitenruimte

Leefbaarheid
Een leefbare stad is belangrijk, zodat het in de stad voor iedereen prettig wonen, werken en recreëren is. In 2020 is € 15,8 mln. uitgegeven, voornamelijk aan de handhaving in de buitenruimte met als doel het gedrag van mensen zodanig te beïnvloeden dat er een positieve bijdrage wordt geleverd aan de leefbaarheid van Den Haag. Vanaf 2021 zijn hiervoor extra middelen (€ 0,5 mln.) beschikbaar. In de nota Handhaving (RIS307104) is de inzet van deze middelen geconcretiseerd; ze worden besteed aan het intensiveren van de bestuursrechtelijke handhaving en informatie gestuurd werken.

Crowd Control
Er is gebleken dat tijdens corona in Den Haag behoefte is aan Crowd Control maatregelen door de anderhalvemeter samenleving. Tijdens de coronapandemie heeft de gemeente middelen en mensen ingezet om de geldende maatregelen toe te passen. Voor de buitenruimte werkt de gemeente met gastheren en gastvrouwen in het Centrum, in het winkelgebied aan de kust en op de Haagse Markt. Dit team spreekt bezoekers en ondernemers aan op hun eigen verantwoordelijkheid in het gebied in nauwe samenwerking met handhaving en de politie. 

Wat waren de activiteiten in 2020?

• Een nieuwe nota Handhaving (RIS 307104 ) is aangeboden, waarin handhavingsdoelstellingen zijn voorgesteld aan de raad.
• De handhavers hebben zich vooral gericht op het handhaven van de Noodverordening COVID-19.
• De handhavers werken daar waar de overlast het grootst is en hun inzet het meeste effect heeft. Dat betekent dat verder is gewerkt aan het toepassen en versterken van informatie gestuurd en gebiedsgericht werken. Binnen de beschikbare capaciteit en met inachtneming van de inzet op de Noodverordening COVID-19 is aandacht besteed aan het aanpakken van de grootste ergernissen van bewoners, ondernemers en bezoekers van Den Haag.
• De samenwerking met de politie is conform voorgaande jaren en is vanwege inzet op de Noodverordening COVID-19 nog intensiever geweest.
• In 202o is besloten om  handhavers uit te rusten met een bodycam.

Regionaal fietsdepot
Het Fietsdepot Haaglanden is een initiatief van de gemeente Den Haag, Leidschendam-Voorburg, Delft en Pijnacker-Nootdorp. Het depot haalt in opdracht van de deelnemende gemeenten de gelabelde fietsen weg uit de buitenruimte. In 2020 zijn fietsen gelabeld en zijn iets meer dan 20.000 fietsen uit de buitenruimte verwijderd en naar het Fietsdepot Haaglanden gebracht. Dit lagere aantal dan verwacht (35.000) heeft te maken met de aanpassing in prioritering van de fietshandhaving naar aanleiding van de COVID-19-maatregelen.

Het Fietsdepot Haaglanden bevindt zich aan de Junostraat, een locatie die als gevolg van de herontwikkeling van de Binckhorst, vanaf 1 januari 2022 niet meer beschikbaar is. Omdat de fietsenaanpak wel wordt voortgezet, is in 2020 naar een vervangende locatie voor de opslag van de verwijderde fietsen gezocht.

Dierenwelzijn
Haagse dierenwelzijnsorganisaties hebben in 2020 gezorgd voor het vervoer en de opvang van gevonden en gewonde (huis)dieren. Hier is € 1 mln. aan uitgegeven. De gemeente steunt de dierenwelzijnsorganisaties met fondsenwerving en verduurzaming van hun panden (RIS305729). In 2020 is gestart met de aanpak van lastige honden met agressief gedrag, waarvoor eenmalig €0,3 mln. beschikbaar was. De gemeente zet in op verschillende maatregelen die kunnen helpen om bijtincidenten te voorkomen of te verminderen. Voorlichting en communicatie waren daar belangrijke pijlers van. Eind 2020 verscheen de nieuwe nota Dierenwelzijn (RIS307253).

Dienstverlening bedrijven en ondernemers

Markten
De gemeente is verantwoordelijk voor het beheer en de exploitatie van de markten. De uitbraak van corona, heeft voor Markten veel impact. De Haagse markt is voor 2,5 maand (april, mei en half juni) dicht geweest en hiervoor in de plaats is er een tijdelijke markt genaamd de Haagse Foodmarkt opengesteld. Daarna is langzaam opgeschaald op de Herman Costermarkt naar een niveau waarbij de corona maatregelen kunnen worden nageleefd. De markten zijn sinds half december weer grotendeels gesloten.
Door voorafgaande zijn er veel extra lasten gemaakt voor met name voor crowdmanagement. Daarnaast zijn de baten van het marktgeld lager doordat tijdens de lockdowns de markten grotendeels gesloten zijn geweest, en doordat niet alle ruimte kon worden uitgegeven vanwege de coronaregels. Verder is in 2020 een deel van de huur voor de Haagse Markt kwijtgescholden.

In het kader van de Haagse markten zijn in 2020 de volgende activiteiten uitgevoerd:

• Voor de uitvoerig van de commissiebrieven: ‘Toekomstvisie Haagse markten’ (RIS303122 ) en de ‘Transformatie Haagse markt’ (RIS303572 ), is een programma manager aangesteld om dit te gaan uitvoeren. Er wordt samen in goed overleg met de belangenpartijen en de marktkamer Haagse Markt een plan van aanpak ontwikkeld voor de toekomst van de Haagse Markt. Dit plan van aanpak wordt afgestemd en de Raad wordt geïnformeerd. Doelstelling is dat er in juni 2021 een houtskoolschets ligt met daarin een toekomstprofiel van de Haagse Markt en scenario’s met een of meerdere rechtsvormen. Uitgangspunt is dat bewoners en ondernemers betrokken worden.
• De gemeente heeft in 2020 samen met de Stichting Haagse Markt de planning voor de uitvoering van de plaatsing van de zonnepanelen gemaakt. De subsidie voor de zonnepanelen is tijdig ingediend.
• De droogloop wordt onderdeel van het onderzoek van de toekomst naar de Haagse Markt.
• Er is gewerkt aan de verbeterplannen voor de wijk- en themamarkten. Met alle marktkamers zijn de verbeterplannen besproken en zijn, indien mogelijk, de wensen voor wat betreft de opstelling opgenomen. Naar verwachting zullen de verbeterplannen begin 2021 zijn afgerond en bij het college worden aangeboden
• De normalisatie van de kiosken in Den Haag (RIS283882 ) is voorgezet. Dit moet ertoe leiden dat alle kiosken uiterlijk 1 januari 2022 een omgevingsvergunning hebben.
• Herziening van de regelgeving: in 2020 is intensief overleg geweest met de adviseurs van de ondernemers-vertegenwoordigers. De adviseurs hebben de verbeterpunten namens de ondernemers naar voren gebracht. Vanuit de gemeente is daarop een ambtelijke reactie gegeven. Na advies van de marktadviescommissie, om te komen tot een regelgeving waarbij ook de ondernemers zijn betrokken, zijn de overleggen met de adviseurs vervolgd. Naar verwachting wordt een conceptregelgeving in tweede kwartaal 2021 aangeboden aan het college en de raad.
• De aanbesteding voor het beheer en onderhoud van elektrotechnische en werktuigbouwkundige installaties is succesvol afgerond. Een tweede aanbesteding voor het beheer en onderhoud van de rolluiken op de Haagse Markt is gestart en wordt 1 april 2021 zijn afgerond.

Ongediertebestrijding
Ratten en wespennesten in de openbare ruimte zijn in opdracht van de gemeente door de Haagse Milieu Services (HMS) bestreden. Er zijn ongeveer 600 meldingen rattenoverlast door de Haagse Milieuservices opgepakt en er zijn een groot aantal lokdozen in de openbare ruimte en binnentuinen geplaatst.

De pilot rattenaanpak waarbij op overlastlocaties gericht en integraal wordt gewerkt aan het terugdringen van de rattenpopulatie is geëvalueerd (RIS304990). Aan de hand van de evaluatie zijn de accenten en aanpak voor 2020 bepaald en geïmplementeerd. Over de voortgang van deze aanpak rattenoverlast is de commissie Leefomgeving geïnformeerd (RIS307238). Op basis van deze voortgangsresultaten, concluderen we dat de aanpak rattenoverlast werkt en dat er bij ernstige overlast mogelijkheden zijn om maatregelen op te schalen.  

In 2020 zijn ook 45 meldingen binnen gekomen over kakkerlakken.