Financiële verantwoording op hoofdlijnen

Toelichting op de samenstelling van de lasten in 2020
De activiteit inrichting en onderhoud buitenruimte omvat 53% van de lasten van dit programma. 24% van de lasten betreft de vervanging en het onderhoud van het rioolstelsel in de stad. Aan handhaving in de openbare ruimte om deze schoon, heel en veilig te houden is 10% besteed. Het beheer van het openbaar groen bedraagt ongeveer 10%.  

Toelichting op de dekking van het programma in 2020
De activiteiten binnen dit programma worden voor 65% gedekt uit algemene en/of gemeentebrede middelen.
 26% komt uit de heffing rioolbelasting. De overige 9% komt uit huren en pachten van strandexploitatie en kiosken, leges en andere rechten (o.a. opbreekvergunningen) en de reserve werk met wek

Toelichting financieel resultaat

Resultaten

Het programma Buitenruimte sluit af met een positief resultaat van € 8,5 mln. ten opzichte van de begroting. De afwijkingen zijn verderop in dit hoofdstuk nader toegelicht. De belangrijkste resultaten zijn:

• Door scopewijzigingen van de projecten Groenewegje (extra scope m.b.t. herinrichting), Prinsessewal (andere werkmethode met hogere inschrijfprijs) en Hemsterhuisbrug (combineren met Noordwal) komen de kosten boven de  investeringsgrens van € 2,5 mln. en moet het geactiveerd worden. Als gevolg hiervan komen de kosten niet ten laste van de exploitatie en leidt dit tot een voordeel. Via de reserve werk met werk kunstwerken blijft dit beschikbaar voor het MJPK (€ 2,4 mln. V).
• Vanwege de technische staat van de objecten, capaciteitsplanning, onderzoeken (o.a. ecologisch) en voorbereidingen (o.a. aanbesteding en vergunning) zijn minder onderhoudskosten gerealiseerd aan infrastructurele werken. Ook door beoogde toekomstige vervangingen van assets hoefden enkele geplande onderhoudswerkzaamheden niet uitgevoerd te worden en wordt overlast beperkt. Daarnaast is de oplevering van de Rotterdamsebaan naar begin 2021 verplaatst. Hierdoor is het beheerbudget 2020 niet gebruikt (€ 2,7 mln. V)
• De uitvoering van de herinrichting buitenruimte fase 4B bij The Hague World Forum schuift door naar 2021. Dit zorgt voor een voordeel van € 1,0 mln. Hiertegenover staat een lagere onttrekking uit de reserve grote projecten (programma Financien). Verder is het project Museumkwartier in 2020 niet volledig afgerond (€ 0,2 mln. V), net als de eerste tranche van de pleinenaanpak 2020 (€ 0,3 mln. V).
• Er heeft een intensivering plaatsgevonden op het populieren vervangingsplan. (€ 0,6 mln. N)
• Door een geleidelijker instroming van handhavers en meer declarabele uren bij bedrijfsonderdelen is er een voordeel ontstaan op de apparaatslasten (€ 2,1 mln. V).  

Neutrale ontwikkelingen
Voor € 0,3 mln. is er extra besteed aan openbaar groen. Hiervoor is subsidie ontvangen van de provincie.

Verschillen 2020 t.o.v. 2019
De lasten in 2020 zijn € 12,0 mln. hoger dan in 2019. Dit heeft onder meer betrekking op: € 4,8 mln. extra uitgaven op het groenbudget (extra groen en populierenvervangingsplan), € 2,5 mln. hogere kapitaallasten als gevolg van gedane investeringen in 2019. De kosten voor onderhoud en vervanging van de riolering zijn ook gestegen met € 1,8 mln. Hier staan extra baten rioolheffing tegenover.
Daarnaast was er een dotatie aan de reserve Werk met Werk en Kunstwerken van € 3,2 mln.

De baten zijn € 1,2 mln. lager ten opzichte van 2019. Door corona heeft er inkomstenderving  plaatsgevonden (o.a. marktbaten en strandpaviljoens) voor circa € 2,1 mln. Ook is er in 2020 € 0,7 mln.  minder uit voorzieningen vrijgevallen. Hiertegenover staat dat de baten rioolheffing € 1,8 mln. hoger zijn door toename huisaansluitingen en indexatie van het tarief.

Corona
De impact van corona op het programma Buitenruimte voor 2020 is € 3,4 mln. negatief.
De majeure Corona-effecten zijn:

• Om de door het Rijk gestelde coronamaatregelen uit te voeren heeft de gemeente op drukke locaties (o.a. Centrum, op Scheveningen en op de Haagse Markt) gescheiden looprichtingen ingericht, hosts en extra beveiliging ingezet in het kader van crowd control.
• De Haagse markt was van april tot half juni en vanaf half december dicht. Hiervoor is gedurende deze periodes een tijdelijke markt genaamd de Haagse Foodmarkt opengesteld. Dit heeft geresulteerd in inkomstenderving.
• Vanuit het sociaaleconomisch herstelplan voor Den Haag heeft de gemeente de strandpaviljoens, kiosken en markten gecompenseerd met een huurkwijtschelding voor de periode dat deze dicht moesten blijven.  
• De coronamaatregelen hadden veel invloed op de bedrijfsvoering en de activiteiten van de stadsboerderijen. Zo moesten de boerderijen tijdelijk sluiten. Ondanks dat zijn er toch circa 160.000 bezoeken geweest.
• Vanwege de coronavoorschriften waren er maximal aantal bezoekers toegestaan bij begrafenissen waardoor de plechtigheden in versoberde vorm zijn gehouden.

In het najaar was voor deze corona-effecten al een dekking van € 4,2 mln. voorzien, waarvan € 2,5 mln. uit de Coronabuffer en € 1,7 mln. via programmasturing.  Zie ook de 8-maandsrapportage (RIS306618) en het raadsvoorstel begrotingsactualisatie effecten Coronacrisis (RIS307129).

Toelichting op lasten en baten
In 2020 is op de activiteit inrichting en onderhoud buitenruimte € 87,8 mln. besteed:
€ 30,8 mln. heeft betrekking op straatreiniging, waarvan € 10,4 mln. personeelskosten voor onder andere veegmedewerkers, € 12 mln. bijdrage aan het Haags Werkbedrijf en € 8,4 mln. overige materiele kosten. In het kader van het beheer en onderhoud van de straten en wegen is circa € 18,9 mln. besteed. Aan onderhoud en vervanging van de openbare verlichting is € 8,6 mln. is uitgegeven. Voor onderhoud en vervanging van
kunstwerken in de buitenruimte (o.a. kademuren, bruggen e.d.) is € 13,8 mln. gerealiseerd, € 0,9 mln. is besteed aan overige fysiek beheer en onderhoud, o.a. voor de zeehavens. Daarnaast is er € 1,1 mln. besteed aan gladheidsbestrijding. Tot slot is er circa € 5,7 mln. besteed aan personele kosten voor het primaire proces inrichting buitenruimte, € 6,9 mln. aan kapitaallasten en € 1, 1 mln. overige kosten.

De opbrengst op deze activiteit bedraagt € 6,3 mln. Hiervan heeft € 3,7 mln. betrekking op de ontvangen leges (o.a. opbreekvergunningen) en huurinkomsten (o.a. kiosken en benzinestations). Verder is € 0,9 mln. ontvangen aan havengelden.  € 0,3 mln. is ontvangen voor bijdragen van derden voor o.a. fietsendepot. Tot slot is € 0,7 mln. onttrokken uit de reserve werk met werk ter dekking voor kwaliteitsverbetering in de buitenruimte en is er € 0,7 mln. ontvangen vanuit de raamovereenkomst verpakkingen.

Toelichting op financieel resultaat                          

Lasten                               €  6,9 mln. V/ I

Gladheidsbestrijding                         € 0,6 mln. V/I
Meteorologisch gezien was 2020 het warmste jaar ooit. Hierdoor zijn er minder dagen geweest waarop strooien noodzakelijk bleek. In 2020 zijn er 11 strooibeurten geweest.

Dienstvoertuigen BPM-plichtig                      € 0,6 mln. N/ I
Naar aanleiding van een fiscaal onderzoek is geconstateerd dat de Gemeente Den Haag BPM-plichtig is voor het gebruik van dienstvoertuigen. Ingeschat is dat de verschuldigde BPM/MRB circa € 0,6 mln. bedraagt. Hiervoor is een voorziening getroffen (zie voorziening Overige bedrijfsrisico's) .

Crowd control                            € 0,4 mln. N/I
Om de door het Rijk gestelde coronamaatregelen (o.a. 1,5 meter) uit te voeren heeft de gemeente in het kader van crowd control in het Centrum en op Scheveningen hosts en extra beveiliging ingezet, looprichtingen ingericht en andere voorzieningen getroffen.

Pleinenaanpak                            € 0,3 mln. V/I
Vanwege langere participatietrajecten zijn er vooral voorbereidende werkzaamheden verricht en is alleen een start gemaakt met de uitvoering op de Delftselaan. De uitvoering van de overige pleinen vindt in 2021 plaats.  

World Forum The Hague                      € 1,0 mln. V/I
De uitvoering van fase 4B is doorgeschoven naar 2021. Dit zorgt voor een voordeel van € 1,0 mln. Hiertegenover staat een lagere onttrekking uit de reserve grote projecten (programma Financiën).

Beheerbudget Rotterdamsebaan                      € 1,2 mln. V/I
De oplevering van de Rotterdamsebaan is naar begin 2021 verplaatst. Hierdoor is het beheerbudget 2020 niet gebruikt.

Meerjarenplan Kunstwerken                      € 2,4  mln. V/I
Door scopewijzigingen van de projecten Groenewegje (extra scope over herinrichting), Prinsessewal (andere werkmethode met hogere inschrijfprijs) en Hemsterhuisbrug (combineren met Noordwal) komen de kosten boven de  investeringsgrens van € 2,5 mln. en moet het geactiveerd worden. Als gevolg hiervan komen de kosten niet ten laste van de exploitatie en leidt dit tot een voordeel. Via de reserve werk met werk/kunstwerken blijft dit beschikbaar voor het MJPK.

Onderhoud kunstwerken                      € 1,5 mln. V/I
Vanwege de technische staat van de objecten, capaciteitsplanning, onderzoeken (o.a. ecologisch) en voorbereidingen (o.a. aanbesteding en vergunning) waren er onderhoudskosten. Ook door beoogde toekomstige vervangingen van assets hoefden enkele geplande onderhoudswerkzaamheden niet uitgevoerd te worden en wordt overlast beperkt.

Apparaatslasten                         € 1,2 mln. V/I
Door een lagere bezetting bij de handhavingsorganisatie en een hogere productiviteit bij overige bedrijfsonderdelen is een voordeel ontstaan.  

Overig                               € 0,3 mln. N/I

Baten                               €  0,6 mln. V/ I

Overig                               € 0,6 mln. V/I
In 2020 zijn onder andere meer opbrengsten ontvangen uit de leges dan begroot.

Toelichting op lasten en baten
In 2020 is op de activiteit openbaar groen en openluchtrecreatie € 14,9 mln. besteed. Aan beheer en
onderhoud van het openbaar groen in de stad is € 11,8 mln. besteed. Voor de exploitatie van de stadsboerderijen is € 1,9 mln. besteed waarvan € 1,5 mln. personeelskosten. Ook is er € 0,5 mln. besteed aan strandbeleid. Daarnaast is er voor € 0,3 mln. aan subsidiabele lasten gemaakt. De huisvestingslasten bedragen € 0,4 mln.

De opbrengsten bedragen € 2,9 mln. bestaande uit: € 1,1 mln. opbrengsten pachten strandexploitatie, € 0,8 mln. ontvangst regionaal groenfonds, € 0,3 mln. ontvangen subsidies van de MRDH en de provincie, € 0,5 mln. huuropbrengsten volkstuinen en € 0,2 mln. leges kapvergunningen/storting bomenfonds/overig.

Toelichting op financieel resultaat                          

Lasten                               €  1,1 mln. N/I

Populieren vervangingsplan                      € 0,6 mln. N/I
In 2020 heeft er een intensivering plaatsgevonden om de onveilige populieren te kappen. De aannemers hebben ook opdracht gekregen om nollen/stobben te verwijderen. De gehanteerde eenheidsprijzen waarmee vooraf is geraamd blijken in de praktijk hoger.

Dienstvoertuigen BPM-plichtig                      € 0,6 mln. N/ I
Naar aanleiding van een fiscaal onderzoek is geconstateerd dat de gemeente Den Haag BPM-plichtig is voor het gebruik van dienstvoertuigen. Ingeschat is dat de verschuldigde BPM/MRB circa € 0,6 mln. bedraagt. Hiervoor is een voorziening getroffen (zie voorziening Overige bedrijfsrisico's).

Overig                               € 0,4 mln. V/I

Baten                               € 0,6 mln. V/I

Overig                               € 0,3 mln. V/I   

Neutrale ontwikkelingen

Een bedrag van € 0,3 mln. is niet toegelicht bij de afwijkingen op lasten en baten. Dit zijn neutrale ontwikkelingen die niet tot een resultaat leiden:

Ontvangen subsidies openbaar groen € 0,3 mln.
Van de provincie Zuid Holland is € 0,3 mln. aan subsidies ontvangen voor openbaar groen projecten.

Toelichting op lasten en baten
De lasten riolering en waterzuivering bedragen € 38,8 mln. hiervan heeft € 20,7 mln. betrekking op de dotatie aan de voorziening riolering in verband met de rioolvervangingsinvesteringen, € 15,5 mln. is voor de jaarlijkse beheer en onderhoudskosten van gemalen en riolen, € 2,0 mln. is besteed aan personele kosten riolering en waterzuivering, € 0,4 mln. betreft perceptiekosten voor het innen van de rioolbelasting en € 0,2 mln. betreft de kapitaallasten.

De baten bedragen € 42,5 mln. en betreffen met name de heffing rioolbelasting.

Toelichting op financieel resultaat                          

In 2020 heeft de rioolheffing circa € 0,1 mln. meer opbrengsten ontvangen. Hiertegenover staat een extra
dotatie aan de voorziening Riolering. Voor nadere toelichting op deze activiteit wordt verwezen naar het onderdeel reserves en voorzieningen.

Toelichting op lasten en baten
De lasten voor toezicht en handhaving van de buitenruimte zijn € 15,8 mln. en bestaan uit: € 11,5 mln. personeelskosten voor handhaving en dierenbescherming, € 2,5 mln. voor de buurtbeheerbedrijven, € 0,8 mln. voor het exploiteren van het fietsdepot en € 1,0 mln. subsidie aan organisaties voor dierenbescherming.

De baten voor toezicht en handhaving van de buitenruimte zijn € 0,4 mln. en bestaan uit € 0,3 mln. opbrengsten bestuurlijke boetes en € 0,1 mln. ontvangen bijdragen deelnemende gemeenten aan het fietsdepot.

Toelichting op financieel resultaat                          

Lasten                               € 0,9 mln. V

Personele lasten                           € 0,3 mln. V/I
In 2020 was er sprake van geleidelijke instroming van handhavers. Daartegenover is er extra inhuur geweest voor het actieplan Scheveningen

Overige                              € 0,6 mln. V/I
Met name lagere uitgaven aan porto en bedrijfskleding zorgen voor een voordeel.

Toelichting op lasten en baten
De lasten in 2020 bedragen € 4,6 mln. hiervan heeft € 3,3 mln. betrekking op exploitatiekosten van de markten inclusief de kapitaallasten en € 1,3 mln. op personele kosten.

De totale baten bedragen € 2,5 mln. en bestaan uit: huuropbrengsten € 1,2 mln., marktgelden € 1,2 mln. en  overige middelen € 0,1 mln.  

Toelichting op financieel resultaat                        

Lasten                              € 0,7 mln. V/I

Crowd control markten                         € 0,5 mln. V/I
Het voordeel wordt voornamelijk veroorzaakt doordat er minder beveiliging was op de Haagse Markt vanwege minder bezoekers en tijdelijke sluiting.  

Overig                              € 0,2 mln. V/I

Baten                               € 0,5 mln. N/I

Markten                            € 0,3 mln. N/I
Er zijn lagere baten van huur als gevolg van de huurkorting (10% conform uitvoering RIS 303572) € 0,2 mln.  Verder zijn er lagere baten marktgeld omdat er door Corona minder dagplaatshouders en standwerkers op de markt waren(€ 0,1 mln).

Overig                              € 0,2 mln. N/I

Toelichting op lasten en baten
In 2020 is voor € 0,3 mln. besteed aan bestrijding van ratten en kakkerlakken.

Toelichting op financieel resultaat     

Overig                              € 0,05 mln. V/I         

Toelichting op lasten en baten
De lasten in 2020 bedragen € 2,2 mln. Hiervan heeft € 1,2 mln. betrekking op de exploitatiekosten van de begraafplaatsen Kerkhoflaan en Westduin inclusief kapitaallasten. € 1,o mln. betreft personele kosten. De totale baten bedragen € 2,4 mln. Hiervan heeft € 2,0 mln. betrekking op begraven en uitvaarten, € 0,3 mln. op afkoop onderhoud en € 0,1 mln. op de catering.

Toelichting op financieel resultaat                          

Lasten                               €  0,2 mln. V

Overig                              € 0,2 mln. V/I

Toelichting op financieel resultaat                          

Overig                              € 0,01 mln. N/I