Lasten en baten
Twee derde van de lasten van dit programma hebben betrekking op economische ontwikkeling en
structuurversterking en op promotie, toerisme en marketing:

• Economische ontwikkeling en structuurversterking is gericht op onderscheidende Haagse businessclusters en een verbreding van de Haagse economie zodat meer mensen aan het werk gaan.
• Promotie, toerisme en marketing richt zich op het creëren van een attractieve stad om meer bezoekers en bestedingen aan te trekken.

Andere activiteiten binnen dit programma zijn: dienstverlening, bedrijven en midden- en kleinbedrijf, huisvesting, werkmilieus en bedrijventerreinen en regionale bedrijfschappen.

De activiteiten binnen dit programma zijn hoofdzakelijk gedekt uit algemene middelen. Daarnaast heeft de gemeente opbrengsten ontvangen uit de verhuur van vastgoed (zoals de HSD Campus) en belastingen voor de bedrijveninvesteringszones.

Resultaat
Dit programma sluit af met een voordeel van € 2,8 mln. ten opzichte van de begroting. De 3 belangrijkste resultaten zijn:

• € 1,3 mln. voordeel op de vestigingskosten van nieuwe organisaties in Den Haag. Organisaties kunnen onder voorwaarden een tegemoetkoming krijgen in de vestigingskosten vanuit de gemeentebrede reserve internationaal en werving. Vanwege langdurige (internationale) besluitvormingsprocessen duurt het soms langer dan begroot voordat organisaties voldoen aan de voorwaarden van deze tegemoetkoming. De toekenning heeft reeds plaatsgevonden, maar de betaling volgt zodra de betreffende organisaties hebben voldaan aan de voorwaarden.
• € 0,5 mln. voordeel ruimtelijk fysieke projecten. Er zijn vanuit de markt weinig kansrijke initiatieven binnengekomen voor ruimtelijk fysieke projecten met een economische component, zoals kantoorontwikkeling of bedrijfshuisvesting. Een aantal geplande projecten is door corona vertraagd, zoals de uitwerking van het Havenconvenant en de Uitvoeringsagenda Internationale Zone.
• € 0,4 mln. voordeel op evenementen. Vanwege corona konden de meeste evenementen niet doorgaan in 2020. Op basis van het handelingsperspectief zijn wel voorbereidingskosten vergoed aan de organisatoren en eventueel de kosten voor aangepaste coronaproof plannen. Na de mutaties op basis van de 8-maandsrapportage (RIS306618 ) resteert een voordeel van € 0,4 mln.   

Neutrale ontwikkelingen
Er is € 0,5 mln. minder lasten gerealiseerd dan begroot. Daar staan lagere onttrekkingen tegenover ter hoogte van hetzelfde bedrag uit reserves op het programma Economie. Zie voor de toelichting bij het onderdeel Reserves, voorzieningen en investeringen.

Wat zijn de verschillen met 2019?
In 2020 is het totale lastenniveau ongeveer € 7 mln. lager dan in 2019. De belangrijkste oorzaak: in 2020 waren minder incidentele middelen beschikbaar, onder andere voor de ontwikkeling van de HSD Campus (€ 1,2 mln.) en het Innovatielab veiligheid (CIO-office) (€ 0,8 mln.). Daarnaast is sinds 2020 € 1 mln. bezuinigd op het programma Economie conform het coalitieakkoord. Ten slotte zijn in 2020 minder kosten gemaakt, omdat door corona diverse activiteiten niet door konden gaan. Zie hiervoor ook de toelichting in de financiële verantwoording.

Verder is in 2020 € 4,0 mln. minder onttrokken aan reserves dan in 2019. De belangrijkste oorzaak: in 2019 werd € 3,0 mln. onttrokken en overgeheveld naar de reserve Strategisch vastgoed op programma 13, voor het negatieve aanloopresultaat van De Titaan (RIS300772).

Wat zijn de gevolgen van corona?
Vanwege de coronamaatregelen werden de meeste evenementen geannuleerd of vonden deze in aangepaste vorm of digitaal plaats. Tegenover deze onderbesteding stonden nadelen veroorzaakt door corona op de bedrijfsverzamelgebouwen (minder huurders en huurachterstanden) en extra steun aan ondernemers. In de 8-maands rapportage (RIS306618) is aangegeven dat het voordeel op evenementen ingezet zal worden voor deze nadelen van corona op dit programma, wat heeft geleid tot een begrotingsactualisatie. Daarnaast is € 0,3 mln. beschikbaar gesteld vanuit de reserve Buffer impact coronacris voor steunmaatregelen gemeentelijk vastgoed (RIS307129).

Crowd control
Over de inzet van crowd control-maatregelen is de gemeenteraad periodiek geïnformeerd (o.a. RIS305410 en RIS305858). Ook vanuit programma 11 is hieraan een bijdrage geleverd via afstemming met ondernemers en hun vertegenwoordigers. De gemeente heeft zo veel gebruik gemaakt van bestaande middelen. Die zijn ingezet op een alternatieve manier, passend was bij de dan geldende coronamaatregelen. In totaal ging het in 2020 om € 0,3 mln.

De toeristische marketing door The Hague Marketing Bureau en de programmering van de gebiedsstichtingen stichting Marketing Haagse Binnenstad en stichting Buitengewoon Scheveningen kreeg een aangepaste invulling. De campagnes Een zee van ruimte en Have a royal winter waren gericht op een andere doelgroep. Boodschap: spreiding van bezoek naar rustige alternatieven in de stad en het houden van anderhalve meter afstand. De zogenaamde fun-hosts ondersteunden dit programma door bezoekers aan de binnenstad en Scheveningen ter plekke op een gastvrije en ludieke manier te wijzen op de regels.

Waar bestaan de kosten uit?
Financiële verantwoording per activiteit (lasten en baten per activiteit en verschillenverklaring)

Lasten
In 2020 is € 11,9 mln. besteed aan deze activiteit:

• € 2,3 mln. voor The Hague Marketing Bureau voor de toeristische marketing.
• € 1,9 mln. voor subsidies, sponsoring en bijdragen aan evenementen, ook al konden deze door corona niet plaatsvinden in de oorspronkelijk vorm.
• € 1,6 mln. voor congressen, waaronder de opdracht aan het The Hague Convention Bureau.
• € 0,9 mln. voor de uitvoering van het actieprogramma Den Haag Winkelstad.
• € 0,8 mln. voor citybranding.
• € 2,1 mln. voor de personele inzet.
• € 2,3 mln. overig.

Zie voor verdere toelichting op deze onderwerpen de programmatekst.

Toelichting financieel resultaat                                                                                       € 0,6 mln. V

Evenementen                                                                                                                                   € 0,4 mln. V/I
Vanwege corona konden de meeste evenementen in 2020 niet doorgaan. Op basis van een handelingsperspectief zijn voorbereidingskosten vergoed aan de organisatoren, ook voor eventuele kosten voor aangepaste coronaproof plannen. Na de mutaties op basis van de 8-maandsrapportage (RIS306618) resteert een voordeel van € 0,4 mln.                                     

Overig                                                                                                                                                  € 0,2 mln. V/I
Overige kleinere resultaten per saldo.

Lasten
In 2020 is € 11,5 mln. besteed aan deze activiteit:

• € 2,3 mln. voor de ondersteuning van de internationale non-profit sector.
• € 1,3 mln. uit de reserve internationaal en werving om acquisities te realiseren.
• € 1,1 mln. voor het versterken van het veiligheidscluster, waarvan € 0,75 mln. subsidie aan The Hague Security Delta.
• € 0,9 mln. voor het startup-programma Impact Economy.
• € 0,7 mln. voor Partners in de Stad en uitvoeringsorganisaties, waarvan € 0,4 mln. exploitatiesubsidie voor InnovationQuarter.
• € 3,6 mln. voor de personele inzet.
• € 1,6 mln. overig.

Zie voor verdere toelichting op deze onderwerpen de programmatekst.

Baten
Op deze activiteit is € 0,4 mln. aan baten gerealiseerd:

• € 0,2 mln. bijdrage van het Rijk voor de uitvoering van 2 convenanten: het convenant van Vrede en Recht en het convenant voor de ondersteuning van de jaarvergaderingen van het International Criminal Court en de Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens.
• € 0,1 mln. subsidie van de MRDH voor het project Living Labs.
• € 0,1 mln. overig.

Toelichting financieel resultaat                                                                                       € 0,7 mln. V/I

Internationaal en werving                                                                                                             € 1,3 mln. V/I
Organisaties kunnen onder voorwaarden een tegemoetkoming krijgen in de vestigingskosten vanuit de gemeentebrede reserve internationaal en werving. Vanwege langdurige (internationale) besluitvormingsprocessen duurt het soms langer dan begroot voordat organisaties voldoen aan de voorwaarden van deze tegemoetkoming. Afgelopen jaar is daarom € 1,3 mln. nog niet besteed. Betaling volgt zodra de betreffende organisaties hebben voldaan aan de voorwaarden.

NGO-kantoorverzamelgebouw                                                                                                     € 0,2 mln. N/I
In 2020 is gewerkt aan de afbouw van het NGO-verzamelgebouw aan de Laan van Meerdervoort 70. De begeleiding en finale oplevering van het lege pand zorgde voor meer kosten dan verwacht. Hiernaast is een tweede vestiging van de Humanity Hub aan het Alexanderveld geopend waarbij een deel van de incidentele verbouwingslasten door de gemeente zijn betaald.

Overig                                                                                                                                                 € 0,4 mln. N/I
Overige kleinere resultaten per saldo.

Lasten
In 2020 is € 4,4 mln. besteed aan deze activiteit:

• € 1,2 mln. voor de subsidies aan de bedrijveninvesteringszones.
• € 1,2 mln. voor de acquisitieopdracht aan de The Hague Business Agency.
• € 0,6 mln. mkb en dienstverlening.
• € 0,8 mln. voor de personele inzet.
• € 0,7 mln. overig.

Zie voor verdere toelichting op deze onderwerpen de programmatekst.

Baten
De baten van € 1,2 mln. betreffen de bijdragen van de bedrijveninvesteringszones.

Lasten
In 2020 is € 7,9 mln. besteed aan deze activiteit:

• € 2,5 mln. voor de huisvesting van bedrijfsverzamelgebouwen (waaronder Technology Park Ypenburg, HSD Campus, en YES!Delft).
• € 1,6 mln. voor de kosten voor gemeentelijke panden (onderhoud, huur, zakelijke lasten en kapitaallasten) voor van dit programma, waaronder het World Forum.
• € 1,0 mln. is toegevoegd aan de reserve Stedelijke Ontwikkeling Economie voor kleinschalige bedrijfshuisvesting.
• € 0,6 mln. voor de ontwikkeling van bedrijventerrein en kantoren en het creëren van aantrekkelijke werkmilieus in de stad.
• € 0,4 mln. voor huisvestingsmogelijkheden voor start- en scale-ups.
• € 1,1 mln. voor de personele inzet.
• € 0,7 mln. overig.

Zie voor verdere toelichting op deze onderwerpen de programmatekst.

Baten
Op deze activiteit is € 2,7 mln. aan baten gerealiseerd:

• € 1,5 mln. opbrengsten uit de verhuur van de gemeentelijke panden voor dit programma.
• € 0,9 mln. is de vrijval van de reserve Fonds Economische Structuurversterking.
• € 0,3 mln. is een onttrekking aan de reserve Toegekende (gemeentelijke) revolverende investeringsmiddelen voor projecten uit het Fonds Ruimte en Economie Den Haag.

Toelichting financieel resultaat                                                                              € 1,1 mln. V

Ruimtelijk fysieke projecten                                                                                                          € 0,5 mln. V/I
Er zijn vanuit de markt weinig kansrijke initiatieven binnengekomen voor ruimtelijk fysieke projecten met een economische component, zoals kantoorontwikkeling of bedrijfshuisvesting. Een aantal geplande projecten is voornamelijk door corona vertraagd, zoals de uitwerking van het Havenconvenant en de Uitvoeringsagenda Internationale Zone. 

Bedrijventerreinen en kantoren                                                                                                    € 0,3 mln. V/I
Gebiedspaspoorten voor bedrijventerreinen, inclusief de participatie met de bedrijven, zijn later gestart, grotendeels door corona. De projecten lopen door in 2021.

Overig                                                                                                                                                € 0,3 mln. N/I
Overige kleinere resultaten per saldo.                       

Lasten
De lasten van € 0,1 mln. hebben betrekking op de inzet van gemeentelijk personeel op de bedrijfschappen. Dit geldt voor zowel het gemeentelijk procesmanagement als de detachering van personeel.

Baten
De baten van € 0,1 mln. hebben betrekking op de vergoeding voor de gedetacheerde medewerkers.