Stadsdelen, integratie en dienstverlening

Beleidsverantwoording per activiteit

2020 was een bewogen jaar geweest waarbij we uiteindelijk op programma 14 een voordelig resultaat hebben gerealiseerd van € 0,5 mln. De geplande activiteiten zijn door corona gedurende het jaar aangepast.

Stadsdelen

Stadsdeelbudget Openbaar groen en openluchtrecreatie

In 2020 was voor de kwaliteitsverbetering en extra groen van het wijk- en buurtgroen € 2,265 mln. beschikbaar. De locaties zijn bepaald op basis van wensen van buurtbewoners, wijkuitvoeringsplannen, nulmetingen van de technische kwaliteit van de beplanting in de wijken en wijkvisies. De projecten richtten zich op versleten en sociaal onveilige groenvoorzieningen, maar ook op mogelijkheden om werk met werk te verbinden en mogelijkheden voor participatie door buurtbewoners bij de aanleg en het onderhoud van groenstroken in de eigen buurt.

De stadsdelen Loosduinen en Scheveningen hielden in 2020 toezicht op de opbouw, exploitatie en het afbreken van de strandpaviljoens en de nutsvoorzieningen, de reiniging van het strand en het plaatsen van de afvalbakken. Verder onderhielden ze de contacten met de strandpaviljoenhouders en adviseerden ze over evenementenvergunningen.

Den Haag wil een vitale stad blijven waar alle kinderen (inclusief kinderen met een beperking) worden uitgedaagd om plezierig en veilig buiten te spelen. Daarbij gaat het niet alleen om het beheer van de bestaande speelplekken, maar ook om aandacht voor het kind bij de ontwikkeling en inrichting van de buitenruimte. De gemeente kijkt samen met kinderen, ouders/verzorgers en de buurt hoe dit kindvriendelijk kan plaatsvinden.

Aantal speelplekken en jaarlijkse veiligheidscontrole
In 2020 zijn de 594 speelplekken door de gemeente onderhouden. Over het onderhoud aan de meest bezochte speelvoorziening in de eigen buurt zijn acht van de tien Haagse ouders tevreden (81%). Concreet zijn onder meer de volgende speellocaties vernieuwd: Waterloostraat (Centrum), Ledeganckplein (Laak), Glazenmakerhof  (Leidschenveen-Ypenburg),  Cantateplein  (Loosduinen),  Ary van der Spuyweg (Scheveningen). Ten opzichte van 2019 zijn er in 2020 vier nieuwe speelplekken bijgekomen. Om de veiligheid op speelplekken te waarborgen,  controleert de gemeente 4 keer per jaar alle speelplekken op veiligheid en functionaliteit.

Haagse samenspeelplekken (inclusieve speelplekken)
Op dit moment zijn de speelplekken die bij de gemeente in beheer en onderhoud zijn over het algemeen ook toegankelijk voor kinderen met een beperking. Het kan echter wel voorkomen dat delen van een speelplek minder rolstoelvriendelijk zijn ingericht. Mochten signalen/verzoeken bij een stadsdeel binnenkomen wordt hierop actief ingespeeld. Ook bij de (her)inrichting van speelplekken wordt hier rekening mee gehouden. 

In 2020 is de speelplek ‘De Koe speeltuin’ aan de Van Campenvaart in de wijk Ypenburg zo ingericht dat kinderen met én kinderen zonder beperking met elkaar kunnen spelen.  In 2021 zullen vanuit het Toegankelijkheidsfonds vijf speelplekken verspreid over de stad worden ingericht als samenspeelplekken (inclusieve speelplekken).

Stadsdeelbudget Buurthuizen en ondersteuning vrijwilligers

Onder deze activiteit valt de subsidiëring voor de inzet van welzijns-, jeugd- en opbouwwerkers en de openstelling van welzijnslocaties. Op basis van de wijkprogramma’s 2016-2019 zijn per stadsdeel maatschappelijke vraagstukken vastgesteld die passen binnen de 4 gemeentelijke ambities voor 2020.

4 ambities voor 2020:
1. De Haagse jeugd groeit veilig, gezond en met plezier op en ontwikkelt haar talenten.
2. Iedereen woont en werkt in een prettige omgeving, waarbij bewoners maximaal zeggenschap hebben over hun fysieke en sociale leefomgeving.
3. Mensen zijn vitaal en streven een gezonde leefstijl na.
4. De gezamenlijke toekomst van bewoners telt. Iedereen krijgt gelijke kansen, ongeacht achtergrond, ras, geslacht of geaardheid.

In 2020 hebben de Haagse welzijnsorganisaties hun doelstellingen geformuleerd. Dit is in subsidieafspraken vastgelegd. Daarnaast is vrijwilligerswerk gestimuleerd door subsidiëring van buurtkamers, Haagse Hopjes (uitleen buitenspeelgoed) en wijkbussen.

Het jaar 2020 was vanwege corona een moeilijk jaar voor de uitvoering van het professioneel welzijnswerk. In nauw overleg met de gemeente hebben de welzijnsorganisaties zoveel mogelijk impact gemaakt. Dit hebben zij flexibel, zichtbaar en merkbaar gedaan in de stad. Het outreachend jongerenwerk is ingezet om op straat met jongeren in gesprek te gaan over de impact van corona. Activiteitenprogramma’s voor jongeren zijn opgezet: online, buiten en in het buurthuis. Opbouwwerkers hebben initiatieven van bewoners die wat voor elkaar wilde betekenen ondersteund. Kwetsbare bewoners zijn in contact gebracht met hulpverlening en ondersteuning.

Taakstelling afgerond

Met de invulling van de nog resterende taakstelling op het professioneel welzijnswerk is de bezuiniging op het welzijnswerk afgerond. Er is vastgehouden aan hetzelfde aantal uren welzijnsinzet als in 2019 en daarmee zijn de consequenties beperkt.

In 2020 is gestart met het opstellen van een nieuwe welzijnsvisie, samen met alle relevante stakeholders. Daarvoor zijn in 2020 meerdere participatiesessies georganiseerd, evenals een brede enquête onder welzijnswerkers om kennis uit het werkveld op te halen. Ook is de instelling van de adviescommissie Welzijn voorbereid en is er een werkbespreking met de gemeenteraad georganiseerd. Medio 2021 wordt de welzijnsvisie ter besluitvorming aan de raad voorgelegd.

Buurthuizen en ontmoetingsplekken
In 2020 is voor het Couveehuis een doorstart gerealiseerd, waardoor het waardevolle buurthuis kan blijven bestaan. Ook is besloten het Wingsgebouw open te houden voor bewonersinitiatief en ontmoeting. Met name in Den Haag Zuidwest is op een aantal nieuwe plekken met ondersteuning van de gemeente nieuwe ontmoetingsruimte gecreëerd voor bewoners, zoals aan de Dreef, de Speelzijde en in 2021 zullen buurthuizen worden geopend aan de Jan Luykenlaan en aan het Heeswijkplein.

Haagse Tafels

Als onderdeel van de beleidsvernieuwing waren er dit jaar experimenten met de Haagse Tafels in de wijken Rivierenbuurt, en Schilderswijk. Nieuw in 2020: een Haagse Tafel voor Moerwijk. Doel van deze experimenten is het versterken van de onderlinge samenwerking tussen partijen in het welzijnsdomein en het maken van een gezamenlijk plan. We zien we dat de onderlinge samenwerking inderdaad wordt versterkt met de Haagse Tafels. In Duindorp is de Haagse Tafel gestart in 2020 en onderdeel geworden van de aanpak prioritaire gebieden.

Subsidie voor initiatieven

In 2020 is de regeling voor kleinschalige, innovatieve en wijkgerichte initiatieven doorgezet en bijgesteld na een evaluatie (RIS305366). Zo is de looptijd voor projecten naar 2 jaar verruimd. Ook is de informatievoorziening aan potentiële aanvragers verbeterd en konden aanvragers rekenen op meer ondersteuning en advies bij het indienen van een aanvraag. In lijn met het coalitieakkoord is ruimte gecreëerd voor de Haagse welzijnsorganisaties om gebruik van deze regeling te maken. In 2020 zijn in totaal 70 projectaanvragen ingediend en 22 aanvragen gehonoreerd. De regeling is er ook in 2021.

Zelfbeheer

Bij het beter inzetten van het welzijnsvastgoed zijn ook de mogelijkheden voor zelfbeheer bekeken. De buurthuizen gefinancierd vanuit dit  budget worden momenteel op een aantal uitzonderingen na gerund door de welzijnsorganisaties en zelfstandige buurthuizen. In 2020 zijn verkenningen uitgevoerd in de Bomenbuurt, Benoordenhout en het Statenkwartier voor mogelijkheden voor zelfbeheer. Deze verkenningen werden bemoeilijkt door corona. Wel is in 2020 het Hopje aan het Spaarwaterveld in zelfbeheer gekomen van bewonersorganisatie Bezuidenhout.

Leefbaarheid en bewonersparticipatie

Bewonersorganisaties zijn belangrijke partners van de gemeente bij het vormgeven en invullen van beleid voor de wijken. Daarnaast is het ook belangrijk andere groepen te spreken. Denk aan straatgroepen, milieugroepen, bewonersgroepen, Verenigingen van Eigenaren, straatvertegenwoordigers. Dat ging in 2020 anders dan normaal; door corona zijn afspraken digitaal georganiseerd en konden gebruikelijke activiteiten van deze groepen niet doorgaan. Via de regeling leefbaarheid en bewonersparticipatie, via community builders en het actieplan burgerparticipatie is er in 2020 € 13,5 mln. besteed aan participatie.

Bewonersorganisaties
Met bewonersorganisaties wordt gewerkt aan een nieuw beleidskader. Met een aantal aanpassingen in de subsidieregeling (RIS 307320) het afgelopen jaar wordt beter aangesloten bij de behoefte van bewonersorganisaties, bijvoorbeeld om vrijwilligers te kunnen waarderen en/of activiteiten te organiseren. De gesprekken over het nieuwe beleidskader worden voortgezet en moeten in 2021 tot een nieuw kader leiden, dat breed gedragen wordt.

Set in Motion

Door de coronamaatregelen is extra budget besteed aan activiteiten in de buitenruimte. Zo was er in Leidschenveen-Ypenburg 'Set in Motion' in de zomervakantie en kerstvakantie. Twee sportleiders organiseerden op de pleinen sportactiviteiten om overlast en incidenten te voorkomen.

#Bepalenwezelf

In de stadsdelen Escamp, Leidschenveen-Ypenburg en Haagse Hout is het jongerenparticipatieproject #Bepalenwezelf in de aanloop naar oud en nieuw ingezet. Het doel van dit project is jongeren enthousiasmeren om zelf met ideeën te komen om oud en nieuw op een leuke, veilige en liefst online manier te vieren.

In Leidschenveen-Ypenburg werden zijn er uiteindelijk 3 creatieve ideeën ingebracht. Er waren; online quizzen, om mensen die het minder makkelijk hebben een leuke dag te bezorgen. In Loosduinen is de onderbesteding in het budget -door het wegvallen van veel initiatieven vanwege corona – benut om opdrachten te verstrekken aan sociaal ondernemers om coronaproof extra activiteiten te organiseren voor jongeren. In de kerstvakantie was er een uitgebreid programma met dronevliegen, e-games en Verloot je boompje. Hier hebben ruim 1.700 jongeren actief aan meegedaan.

Wijkbudgetten

In 2020 heeft stadsdeel Scheveningen, ondanks corona, 2 wijkbudgetten gerealiseerd.
1 in Noordelijk Scheveningen zijn 49 plannen ingediend en maar liefst 22% van de bewoners (2.829 van de 13.067) hebben een stem uitgebracht. In Duindorp zijn 33 plannen ingediend en 18% van de bewoners (881 van de 4.975) heeft een stem uitgebracht.

Daarnaast heeft de gemeente samen met de welzijnsorganisaties, zoveel mogelijk bewonersactiviteiten coronaproof gestimuleerd. In aanloop naar de jaarwisseling is maximaal ingezet op activiteiten voor de jeugd. Ondanks de lockdown is het gelukt om extra activiteiten te organiseren. Vooral in de kerstvakantie was een uitgebreide programmering met veel buiten activiteiten en online e-sports voor de jeugd jonger dan 18 jaar. Deze zijn (zeer) goed bezocht in alle stadsdelen.

Wijkagenda

Alle wijken in Den Haag krijgen een wijkagenda. Hierin stellen gemeente en bewoners samen vast wat de komende 4 jaar de belangrijkste kansen en uitdagingen in de wijk zijn. De wijkagenda’s worden gerealiseerd onder regie van het stadsdeel via een proces waarin betrokkenheid van gemeentelijke diensten en stakeholders uit de wijk is gegarandeerd en waarmee integrale opgaves kunnen worden geformuleerd. Er wordt gewerkt met alle informatie over de wijk en de informatiepositie van alle partijen wordt zo veel mogelijk gelijkgesteld.

In 2020 zijn 6 pilots Wijkagenda gerealiseerd voor de wijken Moerwijk, Laak Centraal, Duindorp, Kom Loosduinen, Zeeheldenkwartier en Bomen-Bloemenbuurt. De participatie is in iedere wijk anders georganiseerd. Er is gestart met 11 nieuwe wijkagenda’s. De 6 gerealiseerde wijkagenda’s zijn als bijlage toegevoegd aan een raadsmededeling wijkagenda’s (zie ook RIS307151), waarin wordt aangekondigd dat alle Haagse wijken in de periode tot 2023 een wijkagenda krijgen. Intussen wordt gewerkt aan de doorontwikkeling van het instrument en ook betere informatie over leefbaarheid op wijkniveau. De open data die nu al beschikbaar zijn via een toegankelijk dashboard in Den Haag in Cijfers worden uitgebreid met datasets over leefbaarheid.

Prioritaire gebieden

Hetprogramma Prioritaire gebieden startte eind oktober. De aanpak is te vinden in een commissiebrief aanpak Duindorp en een raadsmededeling voor de 4 gebieden, Duindorp, Jan Luykenlaan/Van Baerlestraat, Kaapseplein, Weimarstraat/Beeklaan/Zevensprong. Kern van dit programma: het aanpakken en wegwerken van acute leefbaarheids- en veiligheidsproblemen en van complexe problematiek die meer tijd nodig hebben.

Duindorp

Mei 2020 zijn de resultaten van 4 onderzoeken gepresenteerd over wonen en veiligheid in Duindorp. Hier deden ruim 200 bewoners, wijkprofessionals, de gemeente en de Haagse Hogeschool aan mee. De resultaten zijn zowel in het gemeentebestuur besproken als met alle interne en externe betrokkenen. Daarnaast informeerden we alle Duindorpers hierover met een huis aan huis brief vanuit de stadsdeelwethouder.

4 lijnen

De resultaten van het de onderzoeken zijn samengevat in een visuele wijkagenda met 4 richtingen voor de komende 10:

1. Herstel van vertrouwen, tussen overheid en bewoners en tussen bewoners onderling;
2. Versterking van het pedagogisch klimaat, zodat kinderen goed worden toegerust voor de toekomst;
3. Het bieden van nieuwe kansen aan bewoners met multiproblematiek;
4. Openbare orde, handhaving en veiligheid.

De 4 richtingen zijn eind 2020 concreet uitgewerkt in 3 projecten: Positive Behavior, De Eigen Kracht Centrale en Lief en Leed.

Participatie

Door corona is de digitale participatie in 2020 in een stroomversnelling gekomen. Hiervoor zijn nieuwe tools ontwikkeld en 7 projecten Wijkbudget gestart ( Mariahoeve, Bezuidenhout, Bezuidenhout-west, Benoordenhout, Noordelijk Scheveningen, Duindorp, Schipperskwartier en Kom Loosduinen). Verder zijn 5 digitale participatieprojecten (Knapt Op) uitgevoerd in de openbare ruimte (Mariahoeve, Nieuw Waldeck, Houtwijk, de Brinken en speelplek Bunschotenstraat. Ook was 1 digitaal participatieproject rond de wijkagenda in de Bomen- en Bloemenbuurt. Aan stemrondes deden gemiddeld 18,41% van de mensen mee (zie ook RIS306921).

Programma “Zuidwest op z’n best”
Samen doen wat werkt. Het programma “Zuidwest op z’n best” wil effect sorteren door schotten tussen beleidsvelden te slechten. Het hele college doet mee. We zijn met onze partners in gesprek over vernieuwende ideeën en kijken hoe deze in de praktijk kunnen worden getest. We willen op basis van gelijkwaardigheid en vertrouwen samenwerken met alliantiepartners en bewoners. Uiteraard wordt samen met het Rijk, als één van de beoogde partners, bekeken of het voorgenomen programma effectief zal zijn: gaan de mensen in Zuidwest merken dat de geconstateerde problemen het hoofd wordt geboden? Er is ook een rol voorzien voor het Rijk om het programma bestuurlijk, financieel en inhoudelijk te ondersteunen.

Voor Zuidwest zetten we, naast een omvangrijk bouwprogramma, in op een langjarig programma (15-20 jaar) met voldoende financiële middelen om de kansen die Den Haag Zuidwest biedt optimaal te benutten en Den Haag Zuidwest er bovenop te helpen. Den Haag is één van de 15 gemeenten die in 2021 deze status wil verkrijgen.

Zeker is dat er geen makkelijke oplossingen bestaan voor de vraagstukken in Zuidwest en zeker is dat verandering tijd kost; meerjarig commitment is daarom hard nodig. Het college vindt het belangrijk dat de resultaten van de aanpak ook op lange termijn kunnen worden gevolgd. Hiertoe wordt nadrukkelijk de samenwerking met de wetenschap/ universiteiten en hogescholen gezocht om de vernieuwende ideeën en projecten te begeleiden en de resultaten te duiden. Een goed voorbeeld is “Gezond en Gelukkig Den Haag”; een initiatief van een meerdere professionals uit het werkveld en de gemeente. Zij bundelen de krachten om het medisch en sociaal domein met elkaar te verbinden. Onder andere het LUMC, de HAGA Academie en het ministerie van VWS zijn hier als initiatiefnemers bij betrokken.

De aanpak Zuidwest kan alleen succesvol zijn als we het samen doen: met bewoners en met (maatschappelijke) partners van binnen en buiten Zuidwest. Brede betrokkenheid is nodig uit de stad om het tij te keren. Een integrale aanpak die we voor tien tot twintig jaar willen volhouden kan niet slagen zonder betrokkenheid, commitment en overgave van maatschappelijke partners die samen, en samen met de gemeente Den Haag, de schouders eronder zetten. Het zijn de partners die met hun voeten in de klei staan en die weten welke maatregelen werken en welke niet. Denk hierbij aan partijen die veel ervaring hebben met stedelijke vernieuwing. Het zijn de onderwijsinstellingen die weten waar hun leerlingen tegenaan lopen, de corporaties die verstand hebben van wat er achter de voordeur bij hun huurders gebeurt, de politie die op dagelijkse rondes door de wijk ziet waar sprake is van ondermijning. Bij het Rijk is de kennis aanwezig over de effectiviteit van maatregelen die elders zijn genomen en kan meedenken op het moment dat bestaande wet- en regelgeving knelt.
Het college heeft een aantal deskundigen uit het werkveld bereid gevonden om hieraan een bijdrage te leveren en op te treden als voorzitter van de thematische allianties. De allianties blijven sterk verbonden met de gemeente Den Haag, maar krijgen ook een zekere autonomie. De gemeente faciliteert en neemt deel aan de allianties. Uitgangspunt is dat wordt samengewerkt op basis van gelijkwaardigheid. De allianties krijgen elk een onafhankelijk voorzitter met als opdracht partijen aan elkaar te verbinden en te bouwen aan gezamenlijk commitment en inhoudelijke bijdragen aan de verbetering van Zuidwest.

We hebben allianties rondom de volgende thema’s: Onderwijs Werk & Economie Veiligheid & Leefbaarheid Gezondheid & vitaliteit Wonen & Leefomgeving Sociale samenhang en participatie.
Deze allianties hebben als taak partijen bij elkaar te brengen en nadrukkelijk de stem van de bewoners te laten doorklinken in de bijdragen die zij leveren.

Naar het voorbeeld van Rotterdam Zuid wordt momenteel hard gewerkt aan een aanpak voor een duurzame (20-jarige) integrale benadering. Een kwartiermakend integraal programmateam werkt momenteel in de gemeente en samen met partners (bewoners, allianties, professionele partijen en het Rijk) de stappen uit voor een krachtig programma dat Zuidwest écht vooruithelpt. Dit programma moet in 2021 gereed zijn voor de komende jaren.

Stadsdeelbudget Inrichting en onderhoud buitenruimte

Den Haag streeft ernaar dat de buitenruimte behalve schoon, heel en veilig ook prettig is om te verblijven. Hagenaars willen goed begaanbare stoepen en wegen, leuke plekken om te zitten en geen vervuiling door zwerfvuil. Met onze gebiedsgerichte aanpak vanuit de stadsdeelorganisaties streefden we er ook in 2020 naar dat elke wijk krijgt wat nodig is.

In 2020 is € 1,2 mln. besteed aan het onderhoud van straatmeubilair. In de 8 stadsdelen is het straatmeubilair en de direct omliggende openbare ruimte op orde gebracht.  Extra aandacht was er voor de wijken Waldeck-Noord, Bouwlust-Vrederust, Bomenbuurt, Oud Scheveningen, Ostadehof, Benoordenhout en Bezuidenhout-West.

Afval

Stadsdelen werken mee aan een schone stad en leveren een bijdrage aan de uitvoering van het actieplan “Schone Stoep 2020-2022” (RIS305593). Elk stadsdeel heeft een ketenoverleg met de beheerders, uitvoerders en handhavers. Wat is de meest effectieve veeginzet en wat moet er per wijk gebeuren? Door het plaatsen van ondergrondse restafvalcontainers verdwijnt de huisvuilzak uit het straatbeeld en is er minder kans op zwerfvuil en overlast van dieren. Daarnaast zijn er door de corona-aanpak in het centrum en Laak extra ondergrondse containers geplaatst.

Opruimdag

Betrokken bewoners die zich eigenaar voelen van hun eigen buurt zullen de buitenruimte minder snel vervuilen. Om een extra impuls te geven aan participatie voor een schone stad worden ‘projectleiders participatie en schoon’ ingezet. Ze organiseerden ook in 2020 evenementen als de Haagse Opruimestafette en opruim- en participatieacties om bijvoorbeeld overlast door zwerfafval en weggegooid voedsel te voorkomen. Elke week tussen maart en oktober was er, met inachtneming van de coronamaatregelen, ergens in de stad een opruimdag.

Rattenoverlast

Vanuit de publiekscampagne ‘Schoon doen we toch gewoon' is gestart met een gebiedsgerichte aanpak van rattenoverlast. Hierbij werken de gemeente, corporaties, HMS, bewoners en ondernemers samen. Het gaat om rattenoverlast doordat voedselresten op straat worden achtergelaten. De pilot draaide in 2 gebieden in de stadsdelen Escamp en Haagse Hout.

En verder in 2020...

Verder worden in opdracht van de stadsdelen oliesporen op wegen schoongemaakt, om de verkeersveiligheid te waarborgen.  In 2020 is op 8 locaties illegaal gedumpt drugsafval gevonden. Het onderzoek naar de daders gebeurt door de politie. Het opruimen is de verantwoordelijkheid van de grondeigenaar, veelal de gemeente. Zolang er geen daders bekend zijn, kunnen de kosten niet worden verhaald en komen deze voor rekening van de gemeente.

Stadsdeelbudget Inrichting verkeer

De Haagse stadsdelen pakten ook in 2020 kleine zaken aan in de buitenruimte: herinrichtingen of aanpassingen aan de infrastructuur. Vaak gebeurt dit op verzoek van bewoners. Het stadsdeel toetst de plannen aan de gemeentelijke richtlijnen. De gemeente is wettelijk verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van de verkeersborden en de belijning op het wegdek.

Stadsdeelbudget Milieubeheer

De gemeente stimuleerde ook in 2020 duurzaamheid door bewoners te inspireren, te begeleiden en te koppelen aan het bedrijfsleven, bij voorkeur in Den Haag. We organiseerden bijeenkomsten die helpen om van ideeën uitvoerbare projecten te maken. We verbonden groepen om advies en kennis uit te wisselen. Goed lopende initiatieven geven we een plek in het Haagse duurzaamheidsnetwerk. Steeds meer Haagse inwoners en ondernemers willen zich inzetten voor duurzame energie.

Ook stimuleerde de gemeente het bedrijfsleven om te verduurzamen, bijvoorbeeld door energiezuinige verlichting toe te passen. Met de milieubarometer geven we ondernemers inzicht in hun energie- en waterverbruik zodat ze zien waar het meeste te besparen valt. Horecaondernemers krijgen een zogeheten horecascan die laat zien hoe ze snel kunnen besparen op hun energierekening en die algemene tips geeft voor een duurzamere bedrijfsvoering. In duurzaamheidskringen voor theaters, musea, gebedshuizen en hotels proberen we de energierekening en CO2-uitstoot terug te dringen.

Graffiti

De aanpak van plak- en kladvandalisme kent 5 sporen. De belangrijkste is: het verwijderen van illegale graffiti in de openbare ruimte en op panden door de uitvoering van de graffiti-schoonmaakregeling. De schoonmaakregeling is sinds 2013 voor particuliere eigenaren en bewoners gratis. Er zijn inmiddels ruim 6.700 panden ingeschreven.

Daarnaast wordt aandacht besteed aan: voorlichting op scholen, het maken van afspraken met grooteigenaren, de aanpak van illegaal geplakte posters en stickers en het aanbrengen van Street Art. Street Art dient 2 doelen: illegale graffiti en wildplak voorkomen en de stad aantrekkelijker maken.

Stadsdeelbudget Wijkleefbaarheid

Met de beschikbare middelen zijn dit jaar kleinschalige initiatieven in alle 8 stadsdelen bekostigd. Ook is het project De Gulden Klinker bekostigd. De Gulden Klinker is een prijs voor bewoners en vrijwilligers die zich gedurende een jaar actief inzetten voor hun straat of plein. Verder is geld besteed aan het opstellen, analyseren en uitwerken van de leefbaarheidsscans. In totaal is er in 2020 € 0,4 mln. uitgegeven.

Stadsdeelbudget Bestrijding onveiligheid

In 2020 is de stimuleringsregeling Bewonersinitiatieven veiligheid door het college vastgesteld, nadat de vorige regeling in oktober 2019 door een extern bureau is geëvalueerd was. Dit leidde tot een paar aanpassingen (RIS304688). Op basis van de nieuwe regeling zijn de buurtinterventieteams, buurtpreventieteams en straatvertegenwoordigers op straat ondersteund. Het cursus- en scholingsaanbod is vanwege corona in kleinere groepen voortgezet, uitgezonderd tijdens de lockdown. Stedelijke netwerkbijeenkomsten zijn wegens corona niet doorgegaan. Er is een online live bijeenkomst vanuit Studio B van de Centrale bibliotheek georganiseerd waar een aantal relevante onderwerpen met de teams zijn gedeeld. 17 teams hebben hier live aan deelgenomen en konden vragen stellen via de chatfunctie. In 2020 zijn 37 veiligheidsinitiatieven vanuit de stimuleringsregeling Bewonersinitiatieven veiligheid gesubsidieerd en ondersteund.

Volwasseneneducatie (inburgering)

In 2020 heeft de gemeente in de wijken cursussen gegeven over inburgering. De overige middelen met betrekking tot volwasseneducatie worden verantwoord in het programma Onderwijs.

Media

• Met subsidies aan de lokale omroep Den Haag FM/TV, FunX en het lokale mediafonds Luis de Pels, zijn de lokale onafhankelijke media ondersteund.
• De lokale omroep had in 2020 fors meer live uitzendingen vanuit Studio B in de bibliotheek aan het Spui.
• De samenwerking met docenten en studenten van InHolland op het gebied van radio is voortgezet. Door de (tijdelijke) sluitingen van de bibliotheek wegens corona hebben zij dit jaar slechts beperkt gebruik van de studio kunnen maken. Er was meer aandacht voor conceptontwikkeling en onderzoek.
• In Studio B zijn door de toenemende vraag naar online bijeenkomsten de mogelijkheden voor opnames en online uitzendingen verder geprofessionaliseerd. Zo konden onder andere digitale participatie- en informatiebijeenkomsten worden gefaciliteerd voor de verschillende gemeentelijke diensten. Ook hebben Haagse onderwijsinstellingen online lesmateriaal op kunnen nemen in Studio B.
• Alle media evenementen vonden in 2020 online plaats. Zo zijn de Tegels, de belangrijkste journalistieke prijzen van Nederland uitgereikt, via een online evenement vanuit Studio B. Ook Free Press Unlimited en The Social Media Week NL waren genoodzaakt af te zien van grote publieksevenementen.
• De vormgeving van de bijna 400 digitale muurkranten heeft een flinke opfrisbeurt gekregen. Na het Haags Journaal van de gemeente krijgen ook de andere muurkranten een nieuwe dynamische vormgeving. Aan de gevel van de centrale bibliotheek is een groot LED-scherm geplaatst waarop, naast Haags nieuws, informatie van de bibliotheek en de gemeente staat.

Integratie en burgerschap

Integratie

Inclusiviteit

Dit jaar zijn door corona minder initiatieven ondersteund met subsidie over inclusiviteit. Wel zijn creatieve manieren gevonden om toch bijeenkomsten te organiseren. Zo werden er tijdens de Week van de Dialoog allerlei digitale gesprekken gevoerd over “Erbij horen”.

Het Haags Centrum voor Beeldende Kunst, STROOM, kreeg de opdracht om het proces in gang te zetten voor een herdenkingsmonument voor het slavernijverleden. Centrum 16.22 treft de voorbereidingen voor een educatief programma rond het slavernijverleden. Meer kennis over dit thema zorgt voor meer bewustzijn bij jongeren en draagt bij aan meer begrip voor elkaar.
Door ontmoetingen te blijven faciliteren worden sleutelfiguren, uit verschillende levensbeschouwelijke organisaties, met elkaar in contact gebracht. Op deze wijze draagt de gemeente bij aan het in stand houden van een netwerk van levensbeschouwelijke organisaties. 

Tegengaan van discriminatie

Hagenaars die te maken krijgen met discriminatie konden ook in 2020 terecht bij de wettelijke antidiscriminatie-voorziening Den Haag Meldt. Hagenaars kunnen daar een melding doen van discriminatie en terecht voor onafhankelijk advies. In 2020 was een toename te zien van het aantal meldingen van discriminatie. In het jaarverslag 2020 van Den Haag Meldt wordt hier uitvoerig op ingegaan.

Ondanks de coronamaatregelen zijn ook in 2020 diverse initiatieven en onderzoeken ondersteund. Zo is er bijgedragen aan een mentorprogramma voor studenten met een migratie achtergrond, aan ontmoetingen in wijken en tussen groepen en aan het onderzoek naar woningmarktdiscriminatie.

In 2020 is onderzoek gedaan naar discriminatie op de woningmarkt. Begin 2021 zijn de resultaten gepresenteerd en heeft het college aan aanpak aan de raad voorgelegd.

Taal in de buurt 2020

Bij Taal in de buurt worden op laagdrempelige wijze taallessen aangeboden aan Haagse inwoners met Nederlands als tweede taal. Er waren dit jaar 56 groepen actief met in totaal circa 613 deelnemers bij 23 organisaties. Hiervan waren 30 conversatiegroepen en 26 NT2-groepen. Van de 613 deelnemers aan de taallessen zijn er vanwege corona 106 deelnemers gestopt. Het uitvalpercentage bedraagt 19%. Van de 56 groepen zijn er 10 groepen gestopt vanwege corona. In totaal zijn er 415 certificaten uitgereikt waarvan 273 voor NT2 en 142 voor conversatie.

Als vervolg op Taal in de buurt is nauw samengewerkt met Taal in de bibliotheek om een aanbod op maat voor deelnemers mogelijk te maken. De omzetting van fysiek naar online gaf problemen omdat niet iedereen digitaal vaardig is of de noodzakelijke devices bezat. In 2020 waren er 6 groepen actief.

Om de hoge laaggeletterdheid in de stad beter aan te pakken is in 2020 een Taalnota opgesteld met de ambitie om het bereik te vergroten onder andere via sterkere samenwerking.

Integratie en communicatie

In 2020 was er de Campagne Den Haag tegen corona. Hierbij speelden de Haagsche religieuze, levensbeschouwelijke en maatschappelijke organisaties een actieve rol. 
Gemeentelijke diensten zijn ondersteund, om mensen te bereiken die langs traditionele wegen onvoldoende of niet zijn bereikt. Door inclusief te communiceren zijn er vele organisaties en gemeenschappen geactiveerd voor het bestrijden van het coronavirus. 

Asielzoekers en vluchtelingenbeleid

Maatschappelijke begeleiding

In 2020 zijn 366 nieuwe statushouders gehuisvest in Den Haag. De gemeente heeft de taak om hen maatschappelijke begeleiding te bieden. In Den Haag wordt deze geleverd door de Stichting Vluchtelingenwerk Zuidwest-Nederland. Voor 2020 is hiervoor een subsidie verleend ter hoogte van (maximaal) € 0,9 mln.; gebaseerd op een prognose taakstelling van 390 statushouders waarover de stichting in 2021 verantwoording aflegt. De maatschappelijke begeleiding omvat de volgende onderdelen: vestiging-coaching en praktische begeleiding bij zelfredzaamheid, juridische begeleiding bij gezinshereniging, het organiseren van het participatieverklaringstraject en het voeren van een frontoffice voor het beantwoorden van juridische en praktische vragen.

Mensen zonder verblijfsdocumenten

Via het Haags Noodfonds verleende de gemeente onderdak of materiële ondersteuning aan (uitgeprocedeerde) asielzoekers die door het ontbreken van een verblijfsvergunning in zeer dringende nood verkeren. Daarbij gaat het vooral om gezinnen met minderjarige kinderen, minderjarige kinderen zonder ouders en personen met ernstige medische of psychische problemen. Stichting Vluchtelingenwerk vormt de schakel tussen de noodvoorzieningen van het Haags Noodfonds en behoeftige (ex-)asielzoekers en (ex-)vluchtelingen. Zij ontvangen hiervoor een subsidie die gebaseerd op 160 lopende trajecten en een selectie van 50 deelnemers aan het Fonds door de inzet van professionele vrijwilligers. Het Haags Noodfonds en de StichtingVluchtelingenwerk Zuidwest-Nederland leggen in 2021 verantwoording af over het jaar 2020.

Dienstverlening

Visie op digitalisering en dienstverlening
In 2020 is de nieuwe gemeentebrede Visie op digitalisering en dienstverlening (RIS305093) en bijbehorende uitvoeringsagenda (RIS306597) goedgekeurd in de gemeenteraad. In de visie worden de ambities voor Haagse dienstverlening neergezet: persoonlijk, gemakkelijk en betrouwbaar. Deze ambitie staat voor dienstverlening die aansluit bij de leefwereld van inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties en die voor iedereen toegankelijk, laagdrempelig en duidelijk is. Het raakt alle facetten van de gemeente en vraagt van iedereen die er werkt om steeds meer uit te gaan van de leefwereld en behoeftes van inwoners en ondernemers en dus niet van interne processen, systemen.

Er zijn 2 strategische doelen: ‘Luisteren en Verbeteren’ en ‘Integrale dienstverlening’. Zij zijn leidend voor de uitvoeringsagenda. Denk hierbij aan het verder ontwikkelen van online dienstverlening, onderzoek met inwoners en ondernemers door De Stadskamer en het inzetten van chatbots en helder communiceren.

Stadskamer

De Stadskamer is een goed voorbeeld van een geslaagd middel om de klantgerichtheid daadwerkelijk en structureel te verbeteren. De gemeentelijke Stadskamer is in 2018 begonnen. Tot eind 2020 zijn meer dan 50 onderzoeken uitgevoerd naar de behoeften en ervaringen van inwoners en ondernemers. Bij deze kwalitatieve gebruikersonderzoeken zijn inmiddels meer dan 500 Hagenaars direct betrokken geweest.

Tevreden?

De gemeente zet structureel tevredenheidsonderzoeken in. De gemeente kiest voor 1 gestandaardiseerde methode van klanttevredenheidsonderzoek. Een standaard manier van vragen, meten en rapporteren maakt het namelijk mogelijk om dienstverleningsniveaus breed te vergelijken, zodat van elkaar kan worden geleerd. Daarmee is het ook een belangrijk instrument om gemeentebreed regie te houden op verbetering en kostenbesparing. Tot en met september 2020 zijn 14 onderzoeken in gebruik genomen. Ze geven een cijfermatige waardering van de dienstverlening en bieden ook ruimte voor meer gedetailleerde feedback van inwoners en ondernemers.

De digitale dienstverlening via MijnDenHaag is verder uitgebreid. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de mogelijkheid om een aanvraag terrasvergunning te doen of de gemeentelijke belastingzaken te regelen. Het aantal bezoekers op MijnDenHaag is in 2020 met maar liefst 37% toegenomen. Dit is mede het gevolg van corona.

Activiteit Burgerzaken

Klantcontactcentrum
Het Klantcontactcentrum biedt bewoners, expats en ondernemers toegang tot de dienstverlening van de gemeente Den Haag. Het beheert diverse gemeentelijke kanalen: o.a. de website www.denhaag.nl, MijnDenhaag.nl, digitale formulieren, email, chat, het telefoonnummer 14070 en de balies in de stadskantoren Spui en Leyweg. Het Klantcontactcentrum maakt de digitale dienstverlening persoonlijk. Dit levert gemak en gewin op voor de gebruikers. We willen de gebruikers stimuleren om het best passende en meest kostenefficiënte kanaal te kiezen. Met het verbeteren van de onlinekanalen groeit ook het aantal digitale aanvragen.
Het Klantcontactcentrum is primair verantwoordelijk voor de kwaliteit van de burgerlijke stand en de basisregistratie van personen. Verder voert het Klantcontactcentrum ook een aantal bijzondere taken uit: de eerste inschrijving in de basisregistratie en beheer van het register voor niet-ingezetenen, de uitvoering van de Rijkswet op het Nederlanderschap en The Hague International Center. Ook zijn alle digitale  burgerzakenproducten bij het Klantcontactcentrum belegd. Den Haag is als enige gemeente verantwoordelijk voor de uitvoering van landelijke taken.

Producten secretarieleges

Baten secretarieleges

Uitgifte documenten

De baten binnen het programma Dienstverlening bestaan voornamelijk uit het heffen van leges voor reisdocumenten, rijbewijzen, documenten uit de basisregistratie personen en de burgerlijke stand. Als gevolg van corona zijn er veel minder producten afgenomen. Denk aan minder rijbewijzen, minder huwelijken/ partnerschapsregistraties, uittreksels en verklaringen.

Verkiezingen
Op 17 maart 2021 vond de Tweede Kamerverkiezing plaats. Het waren bijzondere verkiezingen vanwege corona. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft samen met het RIVM kaders opgesteld voor de organisatie van veilige verkiezingen in coronatijd. Deze kaders zijn geregeld in de Tijdelijke wet verkiezingen covid-19. Mei 2020 is de gemeente Den Haag gestart met de voorbereiding van de Tweede Kamerverkiezing 2021.

De maatregelen in de kaders zijn streng en precies en daarmee passend bij een potentiële besmettingshaard van verkiezingen. De maatregelen vroegen om een forse inspanning van de gemeente Den Haag met bijbehorende kosten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de aanschaf van beschermingsmaterialen zoals kuchschermen, handgel, handschoenen en mondkapjes. Daarnaast werden ook extra kosten gemaakt voor locaties zoals extra kosten voor het zoeken van stembureaulocaties die aan de coronarichtlijnen voldeden en kosten voor de huur van grote locaties voor het op 1,5 meter afstand tellen van de stemmen. Een deel van deze kosten is al in 2020 gemaakt.

De gemeente Den Haag wordt vanuit het Rijk gecompenseerd voor deze extra kosten. Voor kosten voor kuchschermen en ander beschermingsmaatregelen is een compensatie ontvangen van het Rijk van € 0,983 mln. Dit is in de begrotingsactualisatie verwerkt (RIS306618). In de decembercirculaire 2020 is een tweede compensatie voor coronamaatregelen toegekend van € 0,560 mln. voor 2021.

Kiezers buiten Nederland

Daarnaast is via de decembercirculaire 2020 een aantal extra inkomsten beschikbaar gesteld voor kiezers in het buitenland. De gemeente Den Haag is conform de Kieswet verantwoordelijk voor de permanente registratie van Nederlanders die in het buitenland wonen en mogen stemmen. Voor het uitvoeren van deze landelijke taak, de afbouw van het aantal briefstembureau’s in het buitenland en aanpassing van Haagse systemen heeft het rijk respectievelijk € 0,616 mln., € 0,348 mln. en € 0,462 mln. toegezegd.

Voor het uitvoeren van de landelijke taak 'Kiezers buiten Nederland' is in 2020 een extra bijdrage van € 0,616 mln. toegezegd bovenop de bestaande bijdrage. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft besloten het aantal briefstembureaus in het buitenland af te bouwen. Voor de extra briefstemmen die dit voor Den Haag oplevert is in 2020 een extra bijdrage van € 0,348 mln. toegezegd. Ook is de regelgeving voor het briefstembewijs zo aangepast dat kiezers in het buitenland per e-mail een vervangend briefstembewijs kan worden toegezonden. Voor het aanpassen van de Haagse systemen is door het Rijk in 2020 een incidentele bijdrage toegekend van € 0,462 mln.