Onderwijs

Belangrijkste resultaten in 2020
Aan het begin van 2019 is het eerste HEA jaarplan 2019 (RIS3001838) door de gemeenteraad vastgesteld. Vanwege de collegewisseling eind 2019 is dat jaarplan stilzwijgend doorgelopen in 2020. Hieronder in het kort de resultaten die in 2020 wel en niet behaald zijn op de in het jaarplan voorgenomen maatregelen.

Meer kansengelijkheid in het Haagse onderwijs

1. Er lopen 2 maatwerktrajecten; 1 in het basisonderwijs en 1 in het voortgezet onderwijs.
2. 6 scholen bieden extra huiswerkbegeleiding of zetten hier hbo-studenten voor in.
3. In de bibliotheken bieden 5 locaties huiswerkfaciliteiten.
4. De kinderopvang biedt sinds 1 augustus 2020 960 uur voor doelgroeppeuters (16 uur per week).
5. Er is een ouderservicedesk ingericht voor hulp bij de aanmelding in het primair onderwijs.
6. Het onderzoek naar onderwijsstromen en gelijke onderwijskansen uit 2019 is voortgezet.
7. Er was onvoldoende belangstelling bij scholen om tienerscholen te starten.
8. Er zijn wel verschillende stedelijke netwerken gestart, onder meer over het jonge kind, taal, Urban Education 070 en de Diversiteit.

Voldoende, bekwame en innoverende onderwijsprofessionals

1. Er zijn afspraken gemaakt met de Universiteit Leiden over de ontwikkeling van een nieuwe lerarenopleiding.   
2. De jaarprogramma’s van Klassewerk, De Rode Loper en het mbo zijn uitgevoerd.
3. Klassewerk is onlangs beëindigd en wordt komend jaar vervangen door twee programma’s op basis van rijkssubsidie.
4. Lancering in 2020: de stedelijke campagne https://wordleraarindenhaag.nl.
5. De trajecten voor zij-instromers zijn verbeterd.
6. Er zijn 5 netwerken actief rond het thema ‘Urban Education’.   

Leren samenleven op school

• Er is onderzoek gestart naar wapengebruik in het voortgezet onderwijs.
• Begin 2020 waren er bijeenkomsten met schoolbesturen over digitalisering en gelijke onderwijskansen.
• Dankzij corona zijn alle scholen aan de slag gegaan met digitaal- en online onderwijs.

Onderwijs dat bijdraagt aan de economie van de stad

• Er is een traject doorlopen met taalaanbieders over de Taalnota.
• Er zijn meerdere afspraken gemaakt met De Haagse Hogeschool, de Hogeschool InHolland en de Universiteit Leiden, Technische Universiteit Delft en de Erasmus Universiteit over samenwerking en de ontwikkeling van Den Haag als studentenstad en leeromgeving (City Deal Kennis Maken Den Haag).
• De ontwikkelingen in het internationaal primair en voortgezet onderwijs in de Haagse regio zijn in kaart gebracht.
• Ondanks en dankzij de coronamaatregelen is gewerkt aan vernieuwing van beroepsopleidingen.

Een brede leer- en ontwikkelomgeving

• Er is gewerkt aan het monitorinstrument Stadsfoto kindcentra.
• Er is extra inzet op zomer- en weekendscholen voor leerlingen die een achterstand hadden opgelopen.
• Wegens corona vertraagde het opzetten van een netwerk voor onderwijsprofessionals op het thema digitalisering. Dit gebeurt in het eerste kwartaal van 2021.

Voor iedere leerling een passende plek

• Nieuw in 2020: het routeboek met procedureafspraken over langdurig thuiszitten.
• Er is nog geen overeenkomst over de definitieve omvang en inzet van onderwijsjeugdhulp-arrangementen. De pilots gaan door.
• Er is een overzicht van bestaande onderwijsvoorzieningen (RIS304838, bijlage 2).
• Voor nieuwkomers (kinderen die korter dan een jaar in Nederland wonen en geen Nederlands spreken) waren er voldoende plekken op scholen.  

Voldoende en toekomstbestendige gebouwen

• Er zijn 3 uitbreidingen van basisscholen opgeleverd.
• De aanpassing van de verordening aan het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2020-2030 (RIS304176 ) is voorbereid.
• Er waren 5 aanvragen cofinanciering van energiebesparende maatregelen en 2 aanvragen voor de ontwerpvergoeding voor een groenblauw schoolplein.
• Met de schoolbesturen zijn afspraken gemaakt over de vervanging van loden leidingen en ventilatie in bestaande schoolgebouwen.  

Wat zijn de gevolgen van corona?

• Aanpassingen in het leerlingenvervoer waren noodzakelijk.
• Een aantal projecten heeft een extra impuls gekregen. Zo is er voor kwetsbare jongeren meer capaciteit bij het Servicepunten Arbeid (SPA) en leerwerkmakelaars gefaciliteerd.
• Leerlingzaken heeft actief leerlingen opgespoord: alle buiten beeld geraakte leerlingen waren voor de zomer weer in beeld.
• Andere projecten die een extra impuls hebben gekregen: digitalisering en online onderwijs, de verstrekking en het gebruik van laptops, zomerschoolprogramma’s, meer aandacht voor het leraarschap, huiswerkbegeleiding en de inzet van hbo studenten.
• Corona heeft er voor gezorgd dat sommige projecten of innovaties stil zijn komen te liggen of niet zijn opgestart, zoals het leren in netwerken, de uitbreiding van de voor- en vroegschoolse educatie, Den Haag studentenstad, mismatch onderwijs arbeidsmarkt en passend onderwijs. Scholen en leerkrachten moesten plotseling anders gaan werken en er was veel extra inzet nodig om het primaire onderwijs door te laten gaan.

Indicatoren en kengetallen

Voor- en vroegschoolse educatie

Doordat de achterstandsscore op scholen met ingang van het schooljaar 2019-2020 anders wordt vastgesteld (doelgroeppeuters in plaats van doelgroepkinderen), is historisch vergelijken slechts beperkt mogelijk. Bij de nulmeting is nu het percentage uit 2019 van 59% opgenomen.

Voortijdige schoolverlaters

* Voorlopig cijfer op basis van DUO-gegevens per 1 november 2020

Het percentage herplaatste voortijdig schoolverlaters is licht gestegen ten opzichte van het percentage van 63% in 2018. (In 2019 waren er geen DUO-gegevens beschikbaar.)

*Bron: leerplichttelling 2019-2020, peildatum 1 oktober 2020
**Bron: maandrapportage gebaseerd op DUO-cijfers november 2020

Verzuim
In het schooljaar 2019-2020 zaten er 76.723 kinderen en jongeren van 5 tot 18 jaar op school. Gedurende het schooljaar hebben 392 leerlingen op enig moment geen schoolinschrijving gehad (absoluut verzuim). Hiervan zijn er 325 gedurende het schooljaar weer op school ingeschreven. Daarnaast hebben scholen over 2.240 leerlingen ongeoorloofd schoolverzuim gemeld (relatief verzuim).

Voor een deel van de leerlingen was het verzuim kort, bijvoorbeeld vanwege een verhuizing. Voor een ander deel van de leerlingen heeft dit langer geduurd, bijvoorbeeld omdat er zwaardere problematiek was. In totaal waren er in het schooljaar 2019-2020 506 thuiszitters. Dit betreft leerlingen tussen 5 en 18 jaar die ongeoorloofd een maand of langer de school niet hebben bezocht (relatief verzuim) of geen schoolinschrijving hadden (absoluut verzuim). Hiervan zijn 256 leerlingen binnen 3 maanden weer naar school gegaan. Voor 156 leerlingen duurde dat langer dan 3 maanden. Aan het eind van het schooljaar waren er 94 leerlingen nog niet (terug) op school.

Er was in 2020 geen groot effect zichtbaar van de coronamaatregelen op het aantal thuiszitters. De sluiting van de scholen heeft wel voor vertraging gezorgd bij leerlingen die nog niet op een school stonden ingeschreven en voor wie een inschrijvingsproces moest worden opgestart. Het totaalaantal thuiszitters neemt sinds het schooljaar 2016-2017 geleidelijk af.

Voortijdig schoolverlaters
Het aantal voortijdig schoolverlaters is de afgelopen jaren flink gedaald: van 2.200 in schooljaar 2005-
2006 naar 957 in schooljaar 2015-2016. Sinds het schooljaar 2015-2016 blijft het aantal schommelen rond de 1.000 nieuwe voortijdig schoolverlaters per jaar. Dit komt overeen met het landelijk gemiddelde. Er blijkt elk jaar een groep jongeren te zijn die de verkeerde studiekeuze heeft gemaakt of die afhaakt door problemen in de school- of thuissituatie. Een deel van deze jongeren lukt het niet om snel weer een studie op te pakken. Casemanagers voortijdig schoolverlaten en de leerwerkmakelaars benaderen jongeren die uitvallen actief vanuit het Servicepunt Arbeid. Ze begeleiden hen zo mogelijk terug naar school of naar werk. Deze ondersteuning ging in de coronaperiode door.

Corona had effect op de cijfers over verzuim en voortijdig schoolverlaten. In de periode waarin de scholen waren gesloten, was er geen sprake van verzuim en was de schooluitval relatief laag. Mbo-scholen hebben leerlingen die er eind van het schooljaar 2019 2020 niet goed voorstonden een extra kans geven, waardoor er minder uitval was.