Eigen vermogen
Het eigen vermogen van de Gemeente Den Haag bestaat uit de Algemene reserves (€ 28,9 mln.), de bestemmingsreserves (€ 1.072,4 mln.) en het gerealiseerde resultaat (€ 71,9 mln.). Het eigen vermogen is met € 671,9 mln. toegenomen t.o.v. vorig jaar. Dit komt hoofdzakelijk door de verkoop van de aandelen Eneco. In januari 2020 heeft de Haagse gemeenteraad ingestemd met de verkoop van de Eneco-aandelen (RIS304177). De verkoopopbrengst van de aandelenoverdracht aan het consortium van Mitsubishi Corporatione en Chubu Electric Power Co.Inc bedroeg € 673,7 mln. Deze incidentele verkoopopbengst is toegevoegd in vijf reserves conform het raadsvoorstel ‘Toekennen verkoopopbrengst Eneco (RIS 305669). In 2020 € 640,4 mln. en in 2021 € 33,3 mln.
Het betreft de reserves:
•reserve Extra impuls voor betaalbaar wonen
•reserve ICT-Impuls
•reserve Verbetering duurzame mobiliteit (mobiliteitstransitie)
•reserve Duurzaamheid en energietransitie
•reserve Verhogen kwaliteit in gebiedsontwikkelingen en sociale woningbouw.
De stand per 31-12-2020 en afwijkingen van de begrote mutaties zijn per programma toegelicht in het jaarverslaf, onderdeel programmaverantwoording. De toelichtingen op de begrote dotaties en onttrekkingen zijn opgenomen in de "Programmabegroting 2021-2024" (RIS306159) en de "Begrotingsactualisatie effecten Coronacrisis en inzet Eneco-reserves" (RIS307129). De toelichtingen bij de resultaatbestemming zijn te vinden in de "RV Resultaatbestemming 2019" (RIS305192).
Een toelichting op aard en doel van reserves en eventuele bijzonderheden die niet het gevolg zijn van het uitgevoerde beleid worden hierna per categorie reserve toegelicht.
Algemene reserves – totaal (€ 28,9 mln.)
De algemene reserves (in brede zin) bestaan uit de algemene reserve, de centrale bedrijfsvoeringsreserve, de gemeentebrede reserves exploitatieresultaten (voor onderhoud op vastgoed en sportaccommodaties) en de programmareserves. De algemene reserve bevat in beginsel vrij beschikbare middelen, is niet gekoppeld aan specifiek door de raad vastgestelde doelen en is bedoeld voor het afdekken van risico’s en tegenvallers, waarvoor geen afzonderlijke reserves of voorzieningen zijn getroffen. Hiermee wordt voorkomen dat financiële tegenvallers direct leiden tot onmiddellijke bezuinigingen. In de paragraaf weerstandsvermogen is een nadere toelichting opgenomen.
Algemene reserve (€ 24,6 mln.)
Met de resultaatbestemming 2019 (RIS305192) is € 9,9 mln. onttrokken aan de algemene reserve. Jaarlijks brengt de gemeente bij de begroting de benodigde omvang van het weerstandsvermogen in beeld. In 2020 leidde dit ertoe dat € 7,8 mln. uit de algemene reserve kon vrijvallen ten gunste van het budgettair kader.
Om de financiële gevolgen van de coronacrisis op te vangen is € 24,5 mln. vanuit de algemene reserve toegevoegd aan de reserve Buffer Impact Coronacris.
De toelichtingen op de begrote dotaties en onttrekkingen zijn opgenomen in de "Programmabegroting 2021-2024" (RIS306159) en de "Begrotingsactualisatie effecten Coronacrisis en inzet Eneco-reserves" (RIS307129). De toelichtingen bij de resultaatbestemming zijn te vinden in de "RV Resultaatbestemming 2019" (RIS305192).
Bedrijfsvoeringsreserve (- € 1,3 mln.)
Het saldo van deze reserve werd door het nadeel op overhead over 2019 € 7,1 mln. negatief. Hiervoor is een herstelplan opgesteld en is in 2020 per saldo € 5,8 mln. toegevoegd. Middels een financieel herstelplan moet een reserve binnen twee jaar worden teruggebracht naar een positief saldo. Gelet op de bredere herstelopgave voor de bedrijfsvoering, is het herstelplan betrokken bij de structurele aanpak om de bedrijfsvoering op het gewenste niveau te brengen, zodat de negatieve stand ultimo 2021 opgelost is. De stand per 31 december 2020 is € 1,3 mln. negatief.
De toelichtingen op de begrote dotaties en onttrekkingen zijn opgenomen in de "Programmabegroting 2021-2024" (RIS306159) en de "Begrotingsactualisatie effecten Coronacrisis en inzet Eneco-reserves" (RIS307129). De toelichtingen bij de resultaatbestemming zijn te vinden in de "RV Resultaatbestemming 2019" (RIS305192).
Gemeentebrede reserve exploitatieresultaten (€ 5,6 mln.)
Onder de gemeentebrede reserve exploitatieresultaten worden de reserve onderhoud vastgoed (€ 3,1 mln.) en de reserve onderhoud sportaccommodaties (€ 2,5 mln.) verantwoord. De onderhoudslasten verschillen naar hun aard van jaar tot jaar. Om deze verschillen op te kunnen vangen zijn deze twee reserves ingesteld. Zo kunnen pieken in het onderhoud dan wel jaarrekeningresultaten worden opgevangen. Met de resultaatbestemming van de programmarekening 2019 is € 2,4 mln. toegevoegd aan deze reserves. Op basis van het verwachte onderhoud is in 2020 € 1,5 mln. toegevoegd aan de reserve onderhoud vastgoed en € 1,2 mln. onttrokken uit de reserve onderhoud sportaccommodaties.
De toelichtingen op de begrote dotaties en onttrekkingen zijn opgenomen in de "Programmabegroting 2021-2024" (RIS306159) en de "Begrotingsactualisatie effecten Coronacrisis en inzet Eneco-reserves" (RIS307129). De toelichtingen bij de resultaatbestemming zijn te vinden in de "RV Resultaatbestemming 2019" (RIS305192).
In de paragraaf onderhoud kapitaal goederen respectievelijk het programma Sport wordt nader ingegaan op het feitelijk in 2020 uitgevoerde onderhoud. De stand per 31 december 2020 van beide reserves gezamenlijk is € 5,6 mln.
Programmareserves (€ 0,1 mln.)
Met deze reserves kunnen kleine voor- en nadelen tussen begrotingsjaren worden opgevangen die bij gelijkblijvend beleid in een programma kunnen ontstaan. De maximale hoogte van de programmareserves is vastgelegd in de Verordening Financieel Beheer en Beleid. Eventuele overschotten worden (bij de resultaatbestemming) afgeroomd ten gunste van de algemene reserve. Het college doet eenmaal per jaar een voorstel voor de aanwending van de programmareserves. Deze aanwending maakt onderdeel uit van de besluitvorming over de begroting en bedroeg in 2020 € 11,3 mln. Met de resultaatbestemming 2019 (RIS305192) is € 3,8 mln. toegevoegd aan de programmareserves. De stand per 31 december 2020 van de programmareserves gezamenlijk is € 0,1 mln. De inhoudelijke verantwoording van de middelen vindt plaats op het desbetreffende beleidsprogramma.
De toelichtingen op de begrote dotaties en onttrekkingen zijn opgenomen in de "Programmabegroting 2021-2024" (RIS306159) en de "Begrotingsactualisatie effecten Coronacrisis en inzet Eneco-reserves" (RIS307129). De toelichtingen bij de resultaatbestemming zijn te vinden in de "RV Resultaatbestemming 2019" (RIS305192).
Reserve grondbedrijf (€ 49,1 mln.)
Programma, naam en doel van de reserve | Saldo per | Resultaat-bestemming | Dotaties | Ont- | Saldo per |
|---|---|---|---|---|---|
13 Stadsontwikkeling en Wonen | |||||
Reserve Grondbedrijf | 55.432 | 4.415 | 0 | 10.687 | 49.160 |
Doel: De RGB is het weerstandsvermogen van het Grondbedrijf. Het dient ter verrekening van het rekeningresultaat op operationele grondexploitaties, grondexploitaties van verbonden partijen, anterieure overeenkomsten die verbonden zijn met een grondexploitatie en klusobjecten voor zover sprake is van winsten of verliezen die niet worden veroorzaakt door substantiële afwijkingen. Deze reserve dient ter dekking van de algemene risico's van bedrijfsmatig opereren op de onroerendgoed markt. De reserve wordt gevoed door de financieel-administratieve afsluiting van plannen. Indien een MPGplan met een negatief saldo operationeel wordt verklaard door het bestuur wordt er een voorziening getroffen voor de contante waarde van het plan. De actualisatie van deze voorziening wordt verrekend met de reserve Grondbedrijf. |
Deze reserve dient ter dekking van de algemene risico's van bedrijfsmatig opereren op de onroerend goed markt. De reserve wordt gevoed met beschikbare dekking bij vaststelling van de grondexploitaties en met saldi door de financieel-administratieve afsluiting van plannen. Indien een MPG-plan met een negatief saldo operationeel wordt verklaard door het bestuur wordt er een voorziening getroffen voor de contante waarde van het plan. De actualisatie van deze voorziening wordt verrekend met de reserve Grondbedrijf. De reserve wordt inhoudelijk toegelicht in de paragraaf Grondbeleid.
De toelichtingen op de begrote dotaties en onttrekkingen zijn opgenomen in de "Programmabegroting 2021-2024" (RIS306159) en de "Begrotingsactualisatie effecten Coronacrisis en inzet Eneco-reserves" (RIS307129). De toelichtingen bij de resultaatbestemming zijn te vinden in de "RV Resultaatbestemming 2019" (RIS305192).
De algemene reserve (in brede zin) en de Reserve Grondbedrijf (samen € 78,1 mln.) zijn onderdeel van het gemeentelijk weerstandsvermogen.
Egalisatiereserves (€ 1,0 mln.)
Programma, naam en doel van de reserve | Saldo per | Resultaat-bestemming | Dotaties | Ont- | Saldo per |
|---|---|---|---|---|---|
14 Stadsdelen, Integratie en Dienstverlening | |||||
Reserve Verkiezingen | 0 | 0 | 983 | 0 | 983 |
Doel: Het doel van de egalisatiereserve verkiezingen is aan de ene kant om de kosten van een tussentijds, niet geplande, verkiezing waarvoor geen budgettaire middelen zijn te kunnen opvangen. Daarnaast is het doel om schommelingen in de kosten van verschillende verkiezingen op te kunnen vangen | |||||
Totaal | 0 | 0 | 983 | 0 | 983 |
De egalisatiereserves hebben tot doel om ongewenste schommelingen tussen jaren op te vangen, het betreft tarieven die aan derden in rekening worden gebracht. In 2020 zijn beschikbaar gestelde rijksmiddelen € 0,98 mln. voor het coronaproof organiseren van verkiezingen toegevoegd aan de reserve Verkiezingen.
De toelichtingen op de begrote dotaties en onttrekkingen zijn opgenomen in de "Programmabegroting 2021-2024" (RIS306159) en de "Begrotingsactualisatie effecten Coronacrisis en inzet Eneco-reserves" (RIS307129). De toelichtingen bij de resultaatbestemming zijn te vinden in de "RV Resultaatbestemming 2019" (RIS305192).
Activareserve (€ 129,8 mln.)
Programma, naam en doel van de reserve | Saldo per | Resultaat-bestemming | Dotaties | Ont- | vermindering i.v.m. afschrijving activa | Saldo per |
|---|---|---|---|---|---|---|
15 Financiën | ||||||
Reserve Activafinanciering | 55.611 | 0 | 114.366 | 34.600 | 5.528 | 129.849 |
Doel: Onttrekkingen uit de reserve als gevolg van incidentele dekking van kapitaallasten. |
In de reserve activafinanciering zijn middelen opgenomen voor incidentele dekking van kapitaallasten van investeringen. In 2020 is aan de reserve activafinanciering € 114,4 mln. toegevoegd, voornamelijk uit de exploitatie van verschillende programma’s. Hiervan heeft € 65,7 mln. betrekking op maatschappelijk nut investeringen, o.a. Fietsenkelder KJ plein, Nieuw Waldeck, Houtwijk & Mariahoeve, Middenboulevard, Zwolsestraat en de Rottersamsebaan. Daarnaast is € 46,2 mln. aan de reserve toegevoegd voor incidentele dekking voor onder andere Amare, Masterplan ICT en Bestedingsplan Duurzaamheid en energietransitie. In 2020 is structurele ruimte in de exploitatie ter beschikking gesteld om incidentele dekking van kapitaallasten om te zetten naar structurele dekking. Daardoor is er € 30,0 mln. uit de reserve vrijgevallen. € 4,6 mln. is vrijgevallen doordat het investeringskrediet van de Rotterdamsebaan naar beneden is bijgesteld, dit bedrag is toegevoegd aan de reserve Grote Projecten. In totaal is €34,6 mln. vrijgevallen. Voor de dekking van incidentele kapitaallasten is € 5,5 mln. onttrokken.
De toelichtingen op de begrote dotaties en onttrekkingen zijn opgenomen in de "Programmabegroting 2021-2024" (RIS306159) en de "Begrotingsactualisatie effecten Coronacrisis en inzet Eneco-reserves" (RIS307129). De toelichtingen bij de resultaatbestemming zijn te vinden in de "RV Resultaatbestemming 2019" (RIS305192).
Projectreserves (€ 837,6 mln.)
Projectreserves zijn reserves die dienen ter dekking van een specifiek doel of project.
De stand per 31-12-2020 en afwijkingen van de begrote mutaties zijn verder inhoudelijk toegelicht in de programmaverantwoording.
De toelichtingen op de begrote dotaties en onttrekkingen zijn opgenomen in de "Programmabegroting 2021-2024" (RIS306159) en de "Begrotingsactualisatie effecten Coronacrisis en inzet Eneco-reserves" (RIS307129). De toelichtingen bij de resultaatbestemming zijn te vinden in de "RV Resultaatbestemming 2019" (RIS305192).
Overige Bestemmingsreserves (€ 54,8 mln.)
Dit zijn centrale reserves op programma 15 Financiën, die niet onder een van de andere categorieën vallen, te weten:
Onder deze categorie staan de centrale reserves op programma 15 die niet onder een van de andere categorieën vallen. Het totaal van de overige bestemmingsreserves per 31-12-2020 bestaat voornamelijk uit het saldo van de reserves Allocatie incidentele middelen (nieuw beleid) en de reserve Herfasering. Voor elke begroting (2017 tot en met 2021) is er een aparte allocatiereserve. De dotaties en onttrekkingen in 2020 hebben voornamelijk betrekking op deze reserves (dotatie € 148,1 mln., onttrekking € 243,4 mln.) om de beleidskeuzes te dekken die in deze programmabegrotingen zijn gemaakt. De stand van deze reserves is ultimo 2020 € 54,8 mln. Een inhoudelijke toelichting is (indien relevant) opgenomen onder programma 15 Financiën in de programmaverantwoording.
De toelichtingen op de begrote dotaties en onttrekkingen zijn opgenomen in de "Programmabegroting 2021-2024" (RIS306159) en de "Begrotingsactualisatie effecten Coronacrisis en inzet Eneco-reserves" (RIS307129). De toelichtingen bij de resultaatbestemming zijn te vinden in de "RV Resultaatbestemming 2019" (RIS305192).